خانه ابریشمی رشت

شهر رشت یکی از معدود شهرهای بزرگ ایران است که هنوز می‌توان معماری سنتی را در قالب خانه‌های قدیمی در گوشه گوشه آن مشاهده کرد. خانه‌هایی که وقتی در حیاط آن بایستید، گذشت یک قرن را در آجرهای آن حس کنید و از چینش هنرمندانه آجرها و ترکیب آن با هنر دست هنرمندان قدیم لذت ببرید.

خانه ابریشمی یکی از خانه‌های قاجاری گیلان است که در دوره‌ی ناصرالدین شاه در شهر رشت ساخته شده است. برای رسیدن به در این عمارت، باید به خیابان مطهری بروید. به سمت میدان صیقلان یا میدان بسیج کنونی حرکت کنید و کوچه‌ی میرزا خلیل را در سمت راست پیدا کنید. عمارت ابریشمی در کوچه‌ی میرزا خلیل قرار گرفته است.

حاج میر اسماعیل حاکمی که در زمان قاجارها کلانتر شهر بود، این خانه را برپا کرد. روایتی دیگر می‌گوید خانه ابریشمی را پسر او، یعنی حاج قاسم پیربازاری ساخته است. مدتی گذشت تا بالاخره در سال ۱۳۱۸ خانواده‌ی ابریشمی این خانه را از نوادگان حاج قاسم خرید و عمارت زیبای رشت به حاج میرزا احمد ابریشمی رسید.

این خانه‌ی باشکوه در سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. مساحت آن ۲۰۰۰ متر مربع است که ۶۵۰ متر مربع آن زیربنای خانه به‌حساب می‌آید. درِ چوبی زیبای آن به‌رسم گذشته به هشتی می‌رسد. هشتی وظیفه‌اش را به‌خوبی انجام می‌دهد و ورودی خانه را به حیاطِ آن می‌رساند.

خانه‌ی ابریشمی‌ها دو طبقه‌ است و در هر طبقه هشت اتاق طراحی شده است. سردر اتاق‌ها، طاقچه‌ها، سقف‌ها و همه‌ی گوشه و کنار این عمارت با گچ‌بری‌های ظریف تزئین شده است.

بخش جذاب خانه، تالار چینی‌خانه و تالار آینه است که هر دو در طبقه‌ی بالا هستند و کنار هم قرار دارند. تالار آینه همان‌طور که از نامش برمی‌آید، پر است از آینه‌کاری‌های هنرمندانه در دیوار و سقف. این تالار دوزاده طاقچه دارد و زیر طاقچه‌ها با سنگ مرمر پوشیده شده است.

چینی‌خانه گچ‌بری‌های تماشایی‌دارد و در دل گچ‌بری‌ها ظرف‌های گل مرغی با قدمت دوره‌ی قاجار جا گرفته‌اند. تعداد این کاسه و بشقاب‌ها به ۷۹ می‌رسد. ۵۲ ظرف گل مرغی هم نزدیک به سقف جا خوش کرده‌اند. 

در سال ۱۳۷۷ دانشگاه گیلان این خانه را خریداری کرد تا به دانشکده‌ی معماری تبدیل کند. سپس بنیاد نخبگان آن‌ را دراختیار گرفت.

میراث فرهنگی بخش‌هایی از این خانه را بازسازی کرده است، مانند قسمت‌های چوبی و در و پنجره‌های اتاقک کلاه فرنگی و شیشه‌ها. با این‌همه عمارت ابریشمی هنوز امکان بازدید عمومی ندارد و برای ورود به آن نیاز به هماهنگی قبلی وجود دارد.