موزه چهارسوق ساوه (مرکزی)

موزه چهارسوق ساوه (مرکزی)

ساوه

موزه چهارسوق ساوه (مرکزی)

4
Few Clouds

موزه‌ی چهارسوق ساوه در ساختمانی گنبدی شکل که با نام گنبد چهارسوق و یا تکیه‌ی چهار‌سوق نیز شناخته می‌شود قرار دارد. این گنبد از جمله بناهای به‌جا مانده از دودمان صفویان است و در تاریخ شانزدهم خرداد ماه 1356 خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به‌ثبت رسید و سرانجام در سال 1386 تحت‌عنوان موزه‌ی مردم‌شناسی ساوه مورد بهره‌برداری قرار گرفت. بنای این موزه ساختمانی چهارضلعی است. در چهار ضلع اصلی شمال، جنوب، شرق و غرب آن چهار دالان تعبیه شده که هر یک از این دالان‌ها در گذشته به بازاری راه داشته است و علت نام چهارسوق نیز همین بوده است. از آن چهار بازار ، بازار بزرگ ساوه در شمال گنبد و چند مغازه و بازارچه‌ای کوچک در مسیر دالان جنوبی باقی مانده است.

در داخل این بنا حجره‌هایی وجود دارد که در ایام عزاداری امام سوم شیعیان حسین علیه‌السلام به‌عنوان تکیه مورد استفاده بوده است. در بدنه‌ی بنا و سقف آن در مجموع سیزده هورانه (پنجره‌ی نورگیر) تعبیه شده است. این نورگیرها با شیشه‌هایی رنگی مزین شده‌اند و به محیط موزه فضای دلنشینی بخشیده‌اند. مصالح به‌کار رفته در ساخت این بنا گِل، کاشی، آجر و گچ است. شاید بتوان زیباترین بخش این موزه را سقف و گنبد داخلی آن برشمارد قطر این گنبد بالغ بر یازده متر و ارتفاع آن از زمین در حدود چهارده متر از کف بنا است. نام نقوش هندسی‌ای که در گنبد داخلی موزه‌ی چهارسوق به‌کار رفته گِره پنج کُند در گره دَه کُند است! که درواقع عبارت است از شمسه‌ای با بیست ضلع که اشکال هندسی چهار ضلعی و پنج ضلعی با نظمی مشخص در اطراف آن قرار دارد. علاوه بر این در پوشش داخلی گنبد اسامی مبارک الله، محمد و علی با خط کوفی و تکنیک آجرکاری اجرا شده است.

در این موزه در هر حجره اشیا باارزشی از جمله کُتب نفیس خطی، قفل‌های زیبای قدیمی، ظروف مسی و سفالی، سکه و اسناد خطی، سنگ‌قبرهایی متعلق به‌دوران قاجاریه در معرض دید عموم قرار دارد. در بخش مردم‌شناسی موزه با استفاده از مجسمه‌های زنان و مردان پوشاک، آداب، فرهنگ و رسم‌و‌رسوم مردم ساوه در عهد قاجار به‌نمایش گذاشته شده است. 


افزودن دیدگاه جدید