قلعه پرتغالی ها

در بندر قشم، کنگ، عمان، رأس الخیمه، جزیره هرمز و به طور کلی  مناطق حاشیه‌ی خلیج همیشه فارس بقایای دیوارهایی دیده می‌شود. این دیوار‌ها در واقع مهم‌ترین اثر باقی مانده از روزگار استعمارگری پرتغالی‌ها بر سواحل و جزایر خلیج فارس است. 

در سده‌­های میانه برای 110 سال کشتی ­های پرتغالی بر این راه بازرگانی فرمانروایی می­کردند و از آن‎ها قلعه­ های گوناگونی در جزیره­ های ایران بر جای مانده است که از جمله آنها قلعه جزایر هرمز، قشم و لارک است.

قلعه پرتغالی­های قشم در بخش شمالی جزیره جای دارد. این قلعه به دست دریانوردی پرتغالی به نام «آلفونسو آلبرکرک» در سال ۱۵۰۷ میلادی بر سر راه بازرگانی هند و اروپا ساخته شد. قلعه پرتغالیها  در سال ۸۷ طی کاوشهایی توسط احسان یغمایی از زیر خاک بیرون کشیده شد. 

قلعه‌ پرتغالی­‌ها یک دژ آماد و پشتیبانی در ناوگان دریایی پرتغالی­ها بوده و کارش بویژه پشتیبانی از قلعه هرمز در جزیره هرمز بوده است. این قلعه 2 هزار متر مربع گستره دارد. دیوارهایی به ستبرای نزدیک به 5 و نیم متر همراه با برج‌هایی به بلندای نزدیک به ۱۲ متر در چهار گوشه این قلعه را نگهبانی می­کنند‌. یکی از نکات جالب توجه در مورد این قلعه محل قرار گیری آن بر روی تپه ای است که تقریبا به تمام منطقه و دریا دید دارد.

این قلعه یک ساختار چهار گوش نامنظم است و از سنگ و گچ و ساروج ماده می‎گیرد. قلعه پرتغالی ها دارای انبارهای اسلحه، آب انبار ، سرباز خانه، زندان، کلیسا، دژ فرماندهی و تالار بوده است. دژ فرماندهی این قلعه در گوشه است. چهار برج دارای بازو، توپ و منجنیق هستند. کلیسای قلعه دو ردیف ستون‌های گرد از سنگ مرجان همراه با تاق دارد. هرچند در طراحی و ساخت این قلعه از سبک معماری قلعه‌های قرون وسطی اروپایی، الهام گرفته ‏است اما در ساختش می‌توانید نشانه هایی از معماری ایرانی برگرفته از معماری قوم پارت و ساسانی را مشاهده کرد و از ‏شباهت برخی از قسمت های این قلعه به معماری سلجوقیان و حتی کاروانسراهای شاه عباسی شگفت زده شوید.

آب مصرفی قلعه را  آب باران و آب چاه تأمین می‌کردند که توسط کانالی زیرزمینی در برکه‌ها و حوض‌های قلعه نگهداری می‌شد. همچنین گفتنی است قلعه پرتغالی­‌ها دهلیزی پنهانی داشته است که در 1387 در 500 متری این سازه یافته شد و تا 15 کیلومتری قلعه نزدیک غارهای خربس قشم نیز راه داشته است.