پارک های ملی دز و کرخه

پارک­های ملی دز و کرخه هر دو در نزدیکی شهر باستانی شوش، در استان خوزستان و در جنوب غربی ایران جای دارند. از ارزش­های ویژه این دو پارک، برنامه باززایی و زادآوری گوزن زرد ایرانی است که به صورت جدی دنبال می‌شود.

پارک ملی دز در 20 کیلومتری شرق جاده اهواز به شوش جای دارد. بخش محافظت شده دز 17 هزار 895 هکتار و پارک ملی نیز 5 هزار 301 هکتار مساحت دارد. پارک ملی دز که در راستای 150 کیلومتر از رودخانه دز گسترش یافته است یکی از آخرین بازمانده‌های جنگل­های گرمسیری ایران شناخته می­شود.

پارک ملی دز با داشتن تالاب­های بزرگ و کوچک مانند میانرود، خوزینه باقر کوچک و بزرگ و یعقوب پناهگاه پرندگان مهاجری مانند لک‌لک، بوتیمار، غاز و چَنگَر است که سالانه به ویژه در آغاز فصل سرما در آذر ماه به سوی آن پر می­کشند. هرچه تزار بارش­های پاییزی بیشتر و آبگیری تالاب­های این پارک بهتر باشد، پرندگان مهاجر فراوان­تری در زمستان به این پناهگاه می­آیند. همین پشتوانه پذیرش پرندگان، این سرزمین را به یکی از مناطق ویژه پرنده­نگری در ایران تبدیل کرده است.

از میان گونه­های جانوری پارک ملی دز می­توان گوزن زرد ایرانی، گرگ، روباه، رودک عسل­خوار، گربه جنگلی و خارپشت، و از میان درختچه­ها و بوته­ها نیز می­توان پَده، تمشک و استَبرَق را نام برد. همچنین در این پارک ملی برای گریز گوزن­های زرد ایرانی از شورش رودخانه دز و سیلاب­ها نیز تپه­های جان پناه ساخته شده است.

پارک ملی کرخه در 5 کیلومتری غرب جاده اهواز به شوش، در راستای جنوبی رودخانه کرخه، در هر دو سوی این رودخانه گسترده است. این پارک روی هم رفته سه بخش دارد، پارک ملی کرخه جنوبی و پارک ملی کرخه شمالی به گستره 7 هزار و 476 هکتار و سرزمین حفاظت شده کرخه به گستره 8 هزار و 352 هکتار. بخش حفاظت شده کرخه از سال 1354 خورشیدی رسمیت یافت و قسمت‌های مهم آن در سال ۱۳۸۹ «پارک ملی کرخه» نام گرفتند.

در پارک ملی کرخه جنگل قلعه نصیر، سرچشمه رودخانه شاوور و تپه ماهورها در شمال و دشت در جنوب جای دارند. پوشش جانوری کرخه گونه­هایی مانند گرگ، شغال، روباه، گورکن، گربه جنگلی، سیاه گوش، کفتار، گراز، پرندگانی مانند عقاب، سنقر، دراج، بلبل خرما، حواصیل، اردک و گونه­های گیاهی مانند سریم، جاز، بید، لگجی، استبرق و شبدر دارد. بخش زیادی از جنگل­ها از درخت گز شکل گرفته است. از میان ماهیان پارک کرخه نیز می­توان شیربت، بنی، عنزه، برزم، کپور، گتان و حمری را نام برد.