دومین بنای خشتی جهان را بشناسید

اسم کرمان که می آید، شاید اولین نقطه ای که به ذهنمان می رسد ارگ بم باشد اما کرمان بنای خشتی مهم دیگری هم دارد. ارگی که گفته می شود قدمت آن به دوره ساسانیان می رسد و دومین بنای خشتی جهان بعد از ارگ بم است.  خانواده هایی که وضعیت مالی مناسبی نداشتند تا 150 سال پیش در این ارگ زندگی می کرده اند، ارگ مربعی شکل راین 100 کیلومتر از شهر کرمان فاصله دارد که زیر بنای ساختمانی آن 22 هزار متر مربع است و 16 برج دارد که دور تا دورش را  خندق کنده اند. 12 برج این ارگ بیرونی و چهار برج آن درونی است و ارتفاع آنها به 11 متر می رسد. برج مادر مهمتر از همه بوده، زیرا اطلاعات را از برج های اطراف می گرفته و سپس به سرباز خانه و قلعه حکومتی منتقل می کرده است. بیشتر ساختمان های ارگ دو یا سه طبقه است و آن را با خشت خام بنا کرده اند.

با آنکه تا کنون کاوش و عملیات باستان شناسی در این بنا انجام نشده اما گفته می شود این برج کارکرد حفاظتی داشته و اگر به شهر حمله می شد، مردم به داخل ارگ هجوم می برده اند و درها را می بستند. به همین دلیل وارد ارگ راین که شوید بازار، گذرگاه اصلی، میدان، قلعه حکومتی، قسمت عیانی و خدمه، اصطبل، آتشکده، محل نگهداری حیوانات اهلی، مکتب خانه و بارانداز... را می توان دید.

قطب اسلحه سازی ایران

عمده مردم شهر راین از ساخت صنایع دستی پول در می آوردند. در این منطقه، فلزکاری قدمت سه هزار ساله دارد و راین بعد از زنجان چاقوهای معروفی دارد که معمولا با شاخ بز ساخته می شوند. این صنعت همچنان به شیوه قدیم در داخل ارگ تولید می شود و راین حدود 56 هنرمند فلزکار دارد. گفته می شود راین یکی از قطب های اسلحه سازی در ایران بوده است. ساخت اسلحه هایی مثل  سرنیزه و شمشیر توسط مردم راین یکی از دلایلی بوده که هیچ کس نتوانسته ارگ را تصرف کند.

چون راین مثل یک چهارراه، سرِ راه کاروان ها قرار داشته مرکز تجاری نیز محسوب می شده است. حتی پارچه های بافته شده در راین به مصر نیز صادر می شده است. محلی که در حال حاضر یگان حفاظت میراث فرهنگی در آن ساکن هستند زمانی محل قرنطینه بوده و کسی که می خواسته وارد قلعه شود حداقل باید یک شب در آن محل اقامت می کرده تا مطمئن شوند ناقل بیماری خاصی نیست و بیماری اش را به داخل ارگ منتقل نکند.

افلاطون خان، شهردار قلعه

در نزدیکی قلعه حمامی وجود داشته که آب حمام از قنات روستایی در 2 کیلومتری راین تامین می شده است اما بعد از زلزله بم، آب قنات خشک می شود.

راین شهردار معروفی به نام افلاطون خان نیز داشته که بلواری زیبا با درختانی تنومند و پارکی در نزدیکی قلعه راین را به یادگار گذاشته. او اولین شهردار شهر راین بوده است. بلوار افلاطون یکی از جاذبه های گردشگری شهر راین است.

با آنکه ارگ راین قبل از زلزله بم، جایگاه خودش را داشته اما گفته می شود بعد از زلزله تبلیغات بیشتری برای آن صورت گرفته و مطرح تر شده است. چهار طرف این ارگ 4 هکتاری بسته است و 24 مامور یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از آن محافظت می کنند. 45 درصد قلعه مرمت شده است و  حدود 26 تا 30 میلیارد تومان بودجه برای عملیات کاوش و بازسازی آن پیش بینی شده است. اگر اعتبارات لازم برای ارگ تامین شود، بخشی از قلعه راین به مرکز اقامتی سنتی برای گردشگران تبدیل می شود تا بتوانند برای یک شب در آن اقامت داشته باشند.