گنبد جبلیه

گنبد جبلیه

کرمان

گنبد جبلیه

13
Few Clouds

گنبد جَبَلیه‌ که «گنبد گنج»، «گنبد گبری» و «جبل‌سنگ» نیز نامیده می­شود، یادگاری از دوران سلجوقی در بخش شرقی شهر کرمان‌ است. گفته می­شود که نامیده شدن این گنبد به جبل‌سنگ به دنبال کاربرد فراوان سنگ در ساخت این سازه بوده است. نوشته شده که کاربرد گنبد جبلیه آرامگاهی بوده است و با آیین زرتشت و دوران شاهنشاهی ساسانی پیوندی داشته که در نام گنبد گبری نیز دیده می­شود.

گروهی گنبد جبلیه را آرامگاه «سید محمد تباشیری» و عده‎ای آن را آرامگاه حکیمی به نام «دانیال»، ملقب به «پیرمراد» ‌دانسته­اند و گروهی دیگر نیز آن را پرستشگاهی بودایی یا «استوپا» خوانده‎اند که به دوران مغول باز می­گردد.

نام گنبد جبلیه نخستین بار در تاریخ در «تذکره ‌الاولیا»ی‌ محرابی‌ کرمانی‌ مربوط به قرن دهم آمده است. گنبد جبلیه در خود موزه سنگ را جای داده است. در این موزه مجموعه‌ای از تعداد بسیاری سنگ­ نوشته از سازه­های گوناگون نگهداری می­شود که هر یک داستانی دارد.

گنبد جبلیه یک بنای هشت‌ پهلو به بلندای 18 متر است. هر پهلوی بیرونی‌ این سازه از بیرون ‌نزدیک به 7 متر و از درون 4 متر است. ضخامت هر هشت دیوار این گنبد بیش از 3 متر است‌. ماده به کار رفته در ساخت سازه سنگِ لاشه‌ و ملاتی‌ سخت‌ از آهک‌ و ماسه‌ است‌.

گنبد تک‌ پوش جبلیه سراسر‌ از آجر سفید و به‌ ضخامت 12 متر است‌. تنه گنبد از سنگ و به‌ بلندای 8 متر است‌. در میانه تنه گنبد نورگیر جای داده شده‌ است‌.

گنبد جبلیه  در شرق شهر کرمان، در حاشیه بلوار قائم قرار دارد و در تمام ساعات شبانه‎روز امکان بازدید از آن فراهم است.


افزودن دیدگاه جدید