كاروانسراي تاريخی لات

در مسير جاده اصلي ارتباطي گيلان به تهران، در نزديكي شهر رشت و منطقه سراوان، كاروانسرايي قديمي باقي مانده است. جايگيري مناسب كاروانسرا با توجه به موقعيت شهرهاي اطراف، نشان از كاروانسرايي بين شهري بر روي محور دسترسي رشت به قزوين و تهران دارد. همچنين فرم خاص بنا و فضاهاي موجود در آن مويد اين نكته است.

همجواري بنا، با آزادراه رشت- تهران كه تا پايان سال 1385 به پايان مي­رسد از يك طرف و نزديكي آن به مجموعه تجاري- زيارتي امامزاده هاشم از طرف ديگر به اهميت آن افزوده است. همچنين شاخص بودن موقعيت بنا نسبت به ساير ابنيه تاريخي استان هم از جهت ابعاد، اندازه و تنوع فضاهاي باز و بسته و هم نوع معماري سنتي منحصر به فرد آن، از ديگر شرايط خاص اين بناست. شرايط خاص استان گيلان در عرصه صنعت توريسم و سياست­هاي كلي كشور، در جهت رشد و تقويت اين صنعت، پرداختن به فضاهاي خدماتي و اقامتي افزوده است. نبود فضاهايي مناسب و در خور توجه؛ جهت انجام برخي مراسم و گردهمايي­ها – خصوصاً منطبق بر شرايط فرهنگي، اجتماعي و سنتي جامعه گيلانيان بر ضرورت تجهيز و احيا اين بنا مي­افزايد.

بنا از ضلع غربي به جاده رشت- قزوين (محور اصلي شمال به مركز با حريم 120 متر) از ضلع جنوبي به ساخت و سازهاي پراكنده و نامناسب با كاربري­هاي تجاري و عوارض طبيعي چون رودخانه آرام و تقريباً پرآب، از ضلع جنوبي باز هم به جاده فرعي سنگر، از جهت شرقي به اراضي كشاورزي و از جهت شمالي به بناي مسكوني و اراضي كشاورزي منتهي مي­شود كه بنا براساس پرونده تهيه شده در اداره حفاظت از اموال غيرمنقول اين سازمان تعيين حريم شده است.

مجموعه واحدهاي تجاري مستقر در سه راهي، در داخل حريم بنا ديده شده است و در برنامه­هاي پيشنهادي، آزاد كردن اين حريم آمده است. مساحت لحاظ شده در حريم بنا، حدود 1100 مترمربع است و اين حريم مشتمل بر دو پلاك ثبتي به شماره­هاي 25 و 26 است.

واقع شده بنا، بر سر سه راهي منشعب از جاده اصلي در محل پيچ مناسب جاده جهت تعريف مسير فرعي، مجود رودخانه در سايت جهت استفاده از ديد و منظر مناسب و همچنين ايجاد فرصت­هاي مناسب جهت جاذبه­هاي تفرجگاهي و گردشگري، همجواري با ارتفاعات آن سوي جاده، جهت ايجاد ديد و منظر مناسب، نزديكي به بقعه متبركه امامزاده هاشم از قابليت­هاي محوطه اطراف است.