تهران پر است از آثار تاریخی به جامانده از دوران قاجار و پهلوی؛ از کاخها و عمارتهای دولتی گرفته تا بناهای مذهبی. تکیه نیاوران یکی از بناهای مذهبی شهر تهران است که از آن با عنوان قدیمیترین تکیه تهران یاد میکنند. تکیهای که هنوز و پس از گذشت بیش از ۱۵۰ سال پا برجاست.
ساخت تکیه نیاوران به زمان ناصرالدین شاه قاجار باز میگردد. با این وجود در طول سالیان دراز این بنا با تغییرات فراوانی مواجه شده است. طبق روایات تاریخی ناصرالدین شاه علاقهی خاصی به محله نیاوران داشته است. شاه قاجار اغلب سالها فصل تابستان را در این قسمت از تهران میگذرانده است. به این ترتیب او در طول سالهایی که ایام محرم مصادف با فصل تابستان بود دستور ساخت تکیه نیاوران را صادر کرد. استاد حسن خرپاکوب مسئول ساخت تکیه نیاوران بود.
تکیه نیاوران در دوران پهلوی مرمت شد. سقف این بنا نیز در سال ۱۳۶۱ تعمیر شد. با این وجود هنوز و پس از گذشت ۱۵۰ سال کماکان ساختار اصلی بنا حفظ شده است.
البته فضای میانی تکیه نیاوران در ابتدا روباز بوده و در هنگام برگزاری مراسم با چادر پوشانده میشده است. حدود پنجاه سال پیش و با کمک افراد خیر، استاد حسن بخارا این بخش را با پوشش شیروانی مسقف کرد.
مراسم تعزیهخوانی سالهاست که در تکیه نیاوران برگزار میشود. مراسمی که کماکان و در ایام محرم و اواخر ماه صفر در این تکیه پابرجاست.
روحانیون مختلفی در طول سالهای طولانی برپایی مراسم عزاداری در تکیه نیاوران بر منبر این تکیه رفتهاند که از میان آنها میتوان به ملا ابوتراب، حاج آقا دین پرور، حاج آقا دربندی، شیخ هادی نوری و حاج آقا مصطفوی اشاره کرد. مرشد اکبر و حاج اسد الله خیری نیز از مداحان معروف تکیه نیاوران بودهاند.
در تکیه نیاوران موزهای از وسایل قدیمی تعزیه خوانی و سماورها و قوریهای قدیمی وجود دارد. در میانهی بنا نیز ضریح بازسازیشده امام حسین جای گرفته که در سالهای اخیر به مجموعه اضافه شده است.