میراث ناملموس

میراث ناملموس

بنا به تعریف سازمان یونسکو «میراث فرهنگی به بناها و اشیاء ختم نمی‌شود. این مفهوم همچنین دربردارندۀ سنت‌ها و تجلیات زندۀ برجای مانده از نیاکان ماست که به فرزندانشان منتقل شده است، مانند (1) سنت‌های شفاهی، (2) هنرهای نمایشی،  (3) اعمال اجتماعی، آیین‌ها، رویدادهای جشنی، (4) دانش و اقدامات مربوط به طبیعت و کیهان، یا (5) دانش و مهارت‌های تولید صنایع سنتی. این حوزه از میراث فرهنگی اگر چه بسیار آسیب‌پذیر است، امروزه به عامل مهمی برای پاسداری از گوناگونی فرهنگی در مقابل جهانی‌شدن فزاینده تبدیل شده است. درک میراث فرهنگی ناملموس در جوامع مختلف به گفتگوهای میان‌فرهنگی کمک می‌کند و احترام متقابل به دیگر سبک‌های زندگی را ترویج می‌کند. این میراث چند ویژگی اساسی دارد: سنتی، معاصر و زنده است؛ فراگیر است؛ بازنمودی است؛ و اجتماع‌محور است».  
موارد بالا در مجمع یونسکو در سال 2003 به‌عنوان پنج قلمرو اصلی پاسداری از میراث معنوی بشر تصریح شد. بر همین اساس،  سازمان یونسکو در اقدامی شروع به ثبت میراث فرهنگی و معنوی بشر از تمامی کشورها کرد. بدین منظور کمیسیون‌های ملی در هر کشور ایجاد شد تا میراث ناملموسی را که حائز شرایط لازم برای ثبت و پاسداری در سطح جهانی است را به سازمان معرفی کنند و زمینه‌سازی‌های لازم برای بازدید کارشناسان یونسکو را انجام دهند. در ایران نیز در سال 1388هـ.ش. ردیف در موسیقی ایرانی به‌عنوان نخستین میراث برجستۀ ناملموس ایرانیان در سازمان جهانی یونسکو به ثبت رسید.