پَن بافی الموت (( قزوین))

پَن بافی الموت (( قزوین))

پَن بافی الموت (( قزوین))

16

پن­ بافی، کارت ­بافی یا نواربافی صنایع­ دستی شاخص منطقه ی الموت قزوین است. این هنر در دسته ی منسوجات سنتی قرار می ­گیرد. کارت ­بافی نوعی بافت کم ­عرض در حدود یک الی دو سانتی­متر است. تولیدات حاصل از این بافت که توسط زنان منطقه کار می­ شود بسیار بادوام و محکم است و مصارف گوناگونی دارد. پرکاربرد­ترین مصرف این صنایع ­دستی در صنعت پوشاک و طراحی لباس ­جای دارد، که برای تزیین یقه ی لباس، لبه­ های دامن یا آستین، کمربند، بند­ کفش، بند ­موبایل، کروات، بند­ قنداق و غیره کاربرد دارد و همچنین اگر نخ مورداستفاده ضخیم باشد به مصارفی چون بستن چادر، پوزه­بند اسب و شتر می­ رسد.

تاریخچه ی پیدایش این هنر تقریباً بر ما پوشیده است، زمان و چگونگی ورود آن به ایران نیز در هاله­ ای از ابهام قرار دارد. قدیمی ­ترین اثر کارت ­بافی موجود در دنیا متعلق به کشور مصر است. مواد اولیه مصرفی این هنر الیاف طبیعی و گاه مصنوعی است اما به طور معمول از نخ ابریشمی که به آن نخِ کج می ­گویند برای بافت استفاده می ­شود.

ابزار و وسایل این هنر عبارتند از: 1- کارچوب: دستگاه چوبی بافت پن­ بافی، یک دستگاه چله­ کشی کوچک و قابل­ حمل است و پس از آماده ­شدن چله برای شروع بافت، به دو طرف دستگاه متصل می­ شود؛ 2- چَپَر: عبارت است از یک صفحه ی مربع، مستطیل، مثلث و یا چند ­ضلعی که روزنه ­هایی در ­آنها برای عبور نخ ­ها ایجاد شده، چپرها از جنس چوب نازک، طلق یا مقوا تهیه می ­شود و فرم مربعی آن مرسوم ­تر است؛ 3-کارد؛ و 4-پودچین وسیله­ ایی برای پیچیدن پودها در حین بافت که جنس چوبی دارد. چله ­کشی پَن به دو روش دیواری (ایستاده) و زمینی (خوابیده) انجام می ­شود.

 چله­ کشی طبق نقشه ی طراحی ­شده صورت می­ گیرد. از جمله نقوش پن ­بافی منطقه ی الموت می ­توان به چشم خروس، هشت چپر، بیست­ونه چپر، مداخل، نیمه مداخل و پیچک اشاره کرد. به طور معمول طرح ­ها و نقوش رایج در کارت­ بافی ذهنی ­بافت هستند. ویژگی منحصر به فرد نوار­های این منطقه ظرافت، مرغوبیت، تکنیک ویژه و ماهرانه بافت فشرده و استحکام بالاست.

از شاخصه ­­های مهم دیگر پن ­بافی الموت رنگرزی سنتی الیاف است. از جمله مواد طبیعی که برای رنگرزی استفاده می­ شود می­توان از برگ توت (رنگ طلایی)، پوست پیاز (نارنجی)، پوست گردو (قهوه­ای) و نیراسک (نوعی زرشک وحشی) نام برد.


افزودن دیدگاه جدید