کمال الدین بهزاد

24
کمال الدین بهزاد

کمال‌الدین بهزاد، نقاش ایرانی، در حدود سال 870 هجری در شهر هرات متولد شد. در کتب تاریخی از او به این شکل یاد شده است: " نادره‌ی دوران و اعجوبه‌ی زمان و بهترین نقاشان، استاد بهزاد، وی از دارالسلطنه‌ی هرات است. استاد زمانه حضرت بهزاد است/ کو داد هنروری به‌عالم دادست؛ کم‌زاد بسان مانی از مادر دهر/ بالله که بهزاد از او به‌زاد است" بهزاد در کودکی پدر و مادر خویش را از دست داد و استاد میرک که کتابدار پادشاه سلطان حسین میرزا بود او را برداشته، تربیت کرد و در اندک زمانی ترقی کرد. ویژگی‌های میرک قطعاً زیر‌ساختهای ذهنی، اعتقادی، فرهنگی و هنری بهزاد را شکل داده است. خواجه میرک دردعا‌نویسی، خوشنویسی، تحریر، تذهیب و نقاشی استاد دهر بود. بهزاد تحت سرپرستی میرک به آموزش هنر پرداخت. و باتوجه به اینکه میرک  منصب کتابداری سلطان حسین میرزا را داشت بهزاد می‌توانست به منابع و کتب بسیاری دسترسی داشته باشد و زمینه مطالعه و تمرین و کپی ‌برداری از نگارگری پیشینیان برای او فراهم بود.

بهزاد در حدود بیست سالگی توانست خود را به‌عنوان یک نقاش با استعداد معرفی کند و سریعاً به‌شهرت رسید و تحت توجه امیر علیشیر نوایی و سلطان حسین میرزا قرار گرفت که باعث حسادت بسیاری شد. (امیر علیشیر از چهره‌های فرهنگی، هنرمند و سیاستمدار باکفایت عصر تیموریان است) به واسطه‌ی شهرتش حکم ریاست کتابخانه‌های سلطنتی سه پادشاه را از چنگ خوشنویسان بیرون آورده بود و محل منازعه بسیاری از افراد شد. از سوی دیگر بهزاد با به قدرت رسیدنش، تمام هم و غم خود را در تربیت نقاشان مصروف داشت. تمامی امکانات در اختیار او قرار گرفت تا او بتواند تحول و تجدید حیاتی (رنسانسی) در نگارگری هرات ایجاد کند. این تغییر و تحول مهم دو نقطه ثقل و اتکا لازم داشت که او هر دو را داشت، یکی امکانات مالی و حمایت‌های لازم که از سوی  سلطان حسین میرزا و دیگران انجام می‌شد و دوم در اختیار داشتن نیروهای انسانی مورد نیاز برای آموزش و تربیت و جهت‌دهی به اندیشه‌هایش، دوره‌ی او عصری شگفت‌انگیز بود، خراسان و به‌خصوص هرات از مردمانی سرشار بود که استعداد‌های بی‌نظیری داشتند، هرکس هر کاری بر عهده می‌گرفت، هدف و آرمانش این بود که آنرا در حد کمال انجام دهد و مردمانش بیش از باغها و کاخهای زیبا موجب شهرت می‌شدند.

ویژگی‌های نقاشی بهزاد عبارتند از 1- در آثار بهزاد انسان نقش اصلی را ایفا می‌کند؛ 2- حظور پر‌رنگ طبیعت و معماری 3-استفاده از خط ثلث 4-خارج کردن عناصر غیر ایرانی اعم از مغولی، چینی، بیزانسی و عربی در چهره‌ها و ایرانی کردن آنها. کمال‌الدین بهزاد به سال 942 هجری قمری دارفانی را وداع گفت.


افزودن دیدگاه جدید