جشن خَرمَن

3
جشن خَرمَن

کشاورزی از مشاغل مقدسی است که از گذشته تاکنون مردم مناطق مختلف به آن اشتغال داشته و دارند. جشن آیینیِ خَرمَن، مراسمی سنتی، کهن و ماندگار در شمال ایران است. جشن خرمن از دوره ی قاجار تاکنون، در پایان فصل زراعی پس از یک دوره کاشت، داشت و برداشت محصول (معمولاً گندم و شالی) به جهت رفع خستگی ناشی از کار طاقت ‌فرسای کشاورزی در فصول بهار و تابستان در شالیزارها صورت می‌ گیرد. این جشن با نزدیک شدن به فصل پائیز به صورت گروهی و دسته جمعی در استان ‌های مازندران، گیلان و گلستان با شور و نشاط بسیار برگزار می ‌شود. این سنت قدیمی، دینی و مذهبی به پاس شکرگزاری از خداوند انجام می ‌گیرد. کشاورزان و شالی‌ کاران به دلیل قدردانی از جمع‌ آوری شالی پربار، افزایش برکت و رزق و روزی حلال و صرف آن در راه خیر و آبادانی در این جشن شرکت می‌ کنند. این جشن در گاه‌ شمار این منطقه از ایران نیز به ثبت رسیده است. این جشن نمادی از قدرشناسی، دوستی و همکاری مردم و وسیله ‌ای جهت حفظ و احیای سنت ‌های دیرینه و فرهنگ بومی است.
 برداشت محصول کشاورزی در گذشته، از طریق ابزار و ادوات ابتدایی کار بسیار سخت و طاقت فرسایی بود. این کار طی چندین مرحله توسط افراد و با استفاده از چاریایانی نظیر اسب وگاو انجام می ‌شد. مراحل برداشت محصول درشمال ایران شامل مراحل مختلف است، نظیر درو کردن شالی توسط زنان و مردان، جمع کردن شالی که در اصطلاح محلی به آن کوفا می ‌گویند، خرمن کوبی که قبل از جشن خرمن برگزار می ‌شود و در آن کشاورزان شالی ‌های برنج را در محلی به نام «جینگا‌سر» بر روی زمین ریخته و با اسب و با استفاده از ابزاری به نام لیفا و فیه بر روی آن‌ ها می ‌تاختند تا برنج ‌ها از کاه جدا شود. دانه ‌هایی که از کاه جدا شده بود را در مسیر باد قرار داده تا در اثر وزش باد کاه‌ ها از دانه ‌های شالی که سنگین‌ تر بودند جدا و به این ترتیب به برنج تبدیل شود. در پایان میزان شالی به‌دست آمده از سال زراعی را اندازه‌گیری می ‌کردند. 

در جشن آيينی خرمن به اجرای نمادین مراسم برداشت محصول و خرمن‌ کوبی با ابزار و ادوات سنتی کشاورزی می ‌پردازند. افراد و شالیکاران با لباس ‌های محلی در کنار خرمن ‌کوبی، به خواندن آواهای محلی با موسیقی مرتبط به جشن پرداخته و به اجرای برنامه‌ های آیینی چون سرنانوازی، شکرگزاری و نیایش، رقص خرمن، طبخ آش و غذاهای محلی به عنوان تبرك و عامل دور ماندن از بلايا، برگزاری ورزش ‌ها و بازی ‌های بومی‌ محلی، برگزاری نمایشگاه صنایع دستی و نماز شکرانه و برنامه ‌هاي شاد و مفرح دیگر می‌ پردازند. 

مراسم عروس‌ برون و ازدواج زوج ‌های جوان نیز از دوره ی قاجار تاکنون همراه با جشن خرمن برگزار می ‌شده که یکی دیگر از مراسم جذاب این جشن است. داماد با پای پیاده عروس را بر روی اسب ‌نشانده و خود افسار اسب را به‌دست می ‌گیرد. همراهان نیز با آداب و رسوم خاص منطقه درحین شادی و پایکوبی عروس را تا خانه ‌ی بخت خود همراهی می ‌کنند.

مناسبت‌ها


افزودن دیدگاه جدید