آتشکده چهارتاقی نیاسر

آتشکده چهارتاقی نیاسر

آتشکده چهارتاقی نیاسر

27
Few Clouds

آتشکده نیاسر یک چهارتاقی گنبدی در کناره دشت کاشان، در دامنه رشته کوه کرکس، در بخـش نیاسر، بر خرسنگ­ های رو به شهر نیاسر، در خاور شهرستان کاشان و بر بلندای 1741 متری از سطح دریا بنا شده است.

در تاریخ­ نگاری ­ها آمده است که اردشیر بابکان شاهنشاه ساسانی، در راه بازگشت از اصفهان و درحالی که تمام اشراف آن شهر را کشته بود و سرهای آن‌ها را همراه می‌برد، به چشمه‌ای در نیاسر امروزی رسید و در آن‌جا اتراق کرد. بعدها بر آن چشمه شهری بنا کرد و آن را نیان‌سر نامید. نام این شهر در دوره‌ای نیاستر نیز بوده‌است.

سازه چهارتاقی گنبدی آتشکده نیاسر حدود 11 متر در 11 متر و به بلندای تقریبی 11 متر از سنگ آهک و ملات گچ کار شده است. پلان چلیپایی این چهارتاقی از محور خود تنها 11 درجه جغرافیایی به سوی شمال ناهمخوانی دارد. گمان می­رود که این ناهمخوانی تعمدی باشد چرا که در بیشتر آتشکده­های ساسانی دیده می­شود. همچنین جایگاه سوی شمال در باورهای زرتشتی نیز می­ تواند آن را تایید کند.

گنبد این چهارتاقی در گذشته فرو ریخته است، گرچه گمان می­ رود گنبدی خاکی و تخم‌مرغی‌شکل بوده است. گنبد در سال 1334 بازسازی می­شود که همانند گنبدهای دوران اسلامی است و با ساختار گنبدهای ایران باستان پیوندی ندارد.

به گمان تنی چند از باستان­ شناسان در گذشته سازه چهارتاقی آتشکده گچ­بری­هایی داشته است. امروزه تکنیک ازاره نمای بیرونی و اندود گچ نمای درونی آشکار است. می­توان از تاق ضربی مازه­دار میان دیوارها و دورچین کمانه درگاه­ها و رج­چینی سنگ­هایشان یاد کرد. کارشناسانی را باور بر این است که در ساخت این سازه از سنگ­های غار نیاسر بهره برده شده است.

چند پاره دیوار و سنگ­چین با درازای چندین متر در زمین این چهارتاقی دیده می­ شود، که جدای از خود آتشکده دستکم 3 سازه در بخش خاوری آن بر شمرده می ­شوند.

سفالینه ­های به دست آمده از آتشکده نیاسر با رنگ­های نخودی، سرخ، نقش­ کنده و نقش ­افزوده با ریسمان و بخش­هایی از کوزه و خمره هستند. سفال­ های رنگی لعاب­دار فیروزه ­ای و سبز و آبی و سفید نیز در این آتشکده یافت شده است.

آتشکده چهارتاقی نیاسر در شمار فهرست آثار ملی ایران است. هر چند نیاسر به دلیل قرار گرفتن در دامنه‌های کرکس، آب و هوایی بسیار خنک‌تر از کاشان دارد و مقصدی تابستانی برای مسافران مرکز ایران به حساب می‎آید اما بهترین زمان بازدید از نیاسر بهار و پاییز است. در اردیبهشت‌ ماه برداشت گل محمدی و مراسم گلاب‌گیری را در نیاسر می توان تجربه کرد.


افزودن دیدگاه جدید