نام بهشهر که می آید ناخودآگاه روزگار صفویه در ذهن تداعی می‌شود. درست است که شاه عباس اول صفوی بهشهر را چون دیار مادری او بود، ارج نهاد و آن را به شهری آباد تبدیل کرد با باغها و کاخهایی که هنوز پابرجایند اما بهشهر تاریخِ طولانیتری نیز دارد، تاریخی به درازای عصر آهن، نشانش غارهایی است چون هوتو و کمربند که قدمتشان به ماقبل تاریخ میرسد.
در مرکز شهر بهشهر کنونی باغی قرار دارد به طول 550 متر و عرض 170 متر با ساختمانی بزرگ و سفید رنگ در وسطش که به کاخ چهلستون معروف است و در سال 1021 به دستور شاه عباس ساخته شد. اما این ساختمان نه آن کوشکی است که شاه عباس ساخته و نه اسمش چهلستون بوده است.
قرنها پیش یعنی زمان صفویه این‌جا نه شهری بوده و نه خیابانی و نه ماشینی؛ منطقهای جنگلی جلگهای که شاه عباس آن را با کاخها و کوشک‌ها و باغات تبدیل به شهری به نام اشرفالبلاد و کاخی به نام دیوانخانه کرد. دیوانخانه محلی برای بارعام و تشریفات و دیدن سفرا و مهمانان داخلی و خارجی بود.
برادران شرلی و پیتردلاواله در این‌جا با شاه‌عباس دیدار کردند. این مکان در سفرنامه‌های زیادی وصف شده است، «پیتر دلاواله» مینویسد: "این باغ که باغ شاه یا دیوانخانه نامیده می‌شود عبارت از مربعی است که در انتهای جلگه و در پای تپههای پر درخت واقع شده ... دیوانخانه در وسط باغ واقع شده و عبارت از بنایی است که طول آن سه برابر عرض آن است . جلوی این بنا کاملاً باز است ولی در عقب و طرفین آن دیواری است که از پنجرههای متعدد پوشیده شده است" «ملگونوف» دانشمند روسی آنرا این‌گونه توصیف می‌کند: "در برابر عمارت حوضی است به عرض ۵۰ قدم، به طول ۶۰ قدم، به عمق یک ذرع و نیم و در دو طرف آن جویی سنگی تا دروازه قرار دارد و اطراف آن سوراخی برای نهادن شمع‌ها تعبیه شده است. در جدار داخلی آبراهههای اصلی سوراخ‌هایی ایجاد کرده بودند که ممکن بود در حدود هزار شمع روشن را در آنها نگاه داشت. شمعهایی نیز در اطراف استخر بزرگ روشن می‌کردند و به این مناسبت نام استخر نور بر آن اطلاق کردند"
«ژاک دمورگان» فرانسوی نیز در توصیف باغ مینویسد: "در وسط باغشاه، باغ بزرگی پر از سروهای صد ساله و تخت گل‌های آراسته یافت می‌شود، در تمام طول این باغ جویهای منشعب از کوهستان که از آبشارهای متعددی نزول می‌کند جاری بوده، حوض یا استخر وسیع چهارگوشی را آب می‌دهد"
«کرد دونالد ویلبر» عضو موسسه باستان شناسی ایالت متحده آمریکا در کتاب «باغ‌های ایرانی و کوشک‌های آن» در مورد این بنا نوشته: ".... اغلب اوقات این پذیرایی در باغ دیگری که در سمت جنوب واقع شده بود - یعنی باغ چهلستون- انجام میگرفت برای ورود به این ساختمان ابتدا میبایست از یک خیابان اصلی و سپس چند ایوان و بهارخواب عبور می‌کردند تا به ساختمان اصلی برسند، ساختمان مزبور پشت استخری که حدود 40 تا 90 متر مربع مساحت داشت قرار گرفته بود تنها اطلاعی که از این ساختمان در دست است این است که این بنا در حادثه حریقی از بین رفت و در زمان نادر شاه (۱۷۴۷ـ ۱۷۳۶) ساختمان دیگری در آن محل بنا کردند و این بنای جدید را چهلستون نامیدند که اغلب ساختمان و باغ قبلی را نیز به همین نام می شناسند " و «رابینو» محقق انگلیسی نیز معتقد است "اشرف که اکنون رو به ویرانی است عظمت خود را مدیون شاه عباس صفوی است..."
با همه توصیفاتی که از باغ و کوشک وسط آن شده، چیز زیادی از کوشک به جا نمانده است.
البته باغ با همان وسعت با درختان قطور و مُسنِ چندصد ساله سرو و درختان میوه چون پرتغال، نارنج، لیمو و خرمالو با گلهایی رنگانگی که کار دست شهرداری بهشهر است، دیده می‌شود.
از در که وارد میشوید دو طرف این محوطه خیابان است و وسط آن جوی آبی به صورت پلکانی که شما را یاد باغ شازده ماهان کرمان میاندازد. از ابتدای در ورودی، انتهای این جوی آب دیده نمی‌شود، همینطور مسیر سربالایی ملایمی را که طی می‌کنید به انتهای جوی آب میرسید که همانجا ساختمان سفید رنگِ بزرگی خودنمایی می‌کند، این همان ساختمانی است که بعد از آتش سوزی زمان نادر ساخته و در زمان پهلوی مرمت شد. ساختمان کوشک حالا دیگر کاربری خود را از دست داده و تبدیل به ساختمان شهرداری بهشهر شده است. دیگر از استخر جلوی عمارت خبری نیست چرا که تبدیل به فضای سبز شده است.
با تغییر کاربری و رنگآمیزی دیوارها و جداول به سبک امروزی روح تاریخی از باغ رفته است. باغ دیوانخانه سال ۱۳۵۶ به شماره ۱۵۳۷در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است.
