نقش برجسته بهرام دوم و كتيبه بزرگ ساساني در سرمشهد

يكي ديگر از مهم­ترين آثار تاريخي عهد ساساني نقش برجسته بهرام دوم (پنجمين شهريار ساساني) است كه در 30  كيلومتري غرب جره و در جنوب كازرون واقع گرديده است. این نگاره مجلسی است از بهرام دوم که چگونه شیری را کشته است و شیر دوم را که بر روی او جهیده است، با شمشیر به دو نیم کرده است و همزمان با دست چپ خود شهبانو را در پناه دارد،که با ولیعهد و شخصیتی بلند پایه پشت سر او ایستاده است.

کرتیر از روحانیون بزرگ و متنفذ دربار ساسانیان است و در زمان شاپوراول مقام هیربدی (رئیس آتشکده) را داشته، در زمان بهرام دوم به مقام موبدان موبدی می‌رسد بزرگ­ترين كتيبه دوره ساساني توسط كرتير به درازاي 20/5 متر و پهناي 70/2 متر در ارتفاع 25 متري از كف زمين در بالاي نقش برجسته مذكور نقر گرديده است. مضمون آن با كتيبه پهلوي كعبه زرتشت، نقش رجب و نقش رستم يكي است و در واقع در بردارنده مطالب همه اين كتيبه­هاست.مضمون این کتیبه ها را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد: بخش اول مشتمل است بر معرفی کرتیر و ذکر القاب و عناوین او در زمان شاهان مختلف و شرح فعالیت‌های دینی و سیاسی او. این بخش از کتیبه از جهت دربرداشتن فعالیت های این روحانی و نیز اشتمال بر فهرستی از ایالات ساسانی دارای اهمیت است. بخش دوم کتیبه شرح معراج کرتیر است. متن‌های دو کتیبه دیگر در کعبه زرتشت و در نقش رجب خلاصه و تقلید است.