مسجد وکیل

مسجد وکیل

12
Few Clouds

«مسجد وکیل» که «مسجد سلطانی» نیز خوانده می­شود، یکی از یادگارهای خاندان زندیه، در شیرازِ سده­ دوزادهم خورشیدی، پایتخت کریم خان زند است که نامش در فهرست آثار ملی ایران جای دارد.

در تاریخ آمده است که کریم خان، «وکیل الرعایا»ی ایران، در هنگام ساخت مسجد وکیل، نوزاندگانی را برای شاد کردن دل و شتاب دادن به بازوان کارگران می­فرستاده است.

این مسجد زمینی با گستره­ای بیش از 1 هکتار دارد که سازه‎ای در میان­ آن­ قرار گرفته است. درازای ساختمان مسجد وکیل ۱۲۰ متر و پهنای آن ۸۰ متر است، که در چنین اندازه­ای صحن و سرای و شبستان­ ها و ایوان­ ها و رواق‌ها را در خود جای داده است. در تاریخ­ نگاری­ها آمده که معمار مسجد وکیل «میرزا نصیر شیرازی» بوده است. هرچند برخی از صاحب‎نظران این مدعا را نپذیرفته‎اند.

ساختار این مسجدِ «بافتِ آجری» که تنها در 2 سال به سرانجام رسیده، دارای بخش­های گوناگونی است؛ سردر،  به همراه دیوارنوشته ­هایی به خطوط «ثلث»، «کوفی» و «نستعلیق»، درگاه، دالان و میانسرای مسجد وکیل با دیوارهای میناکاری شده­ سبز و سرخ آراسته شده‎اند. همچنین 2 ایوان و 2 شبستان، یکی بزرگ و تابستانه و دیگری کوچک و زمستانه نیز از شاخصه‎های مسجد وکیل هستند.

این مسجد پرآوازه 2 گلدسته 20 متری دارد و محراب مرمرینِ مقرنسِ خطاطی شده­ با تزئینات کاشی لاجورد نیز خودنمایی می‎کنند. همچنین در صحن این مسجد یک منبر 14 پله گل­نشان از مرمر مراغه هم به چشم می‎خورد.

3 تاق از سنگ مرمر و همچنین تاق­نماهای لچکی، از جمله آرایه‎های مسجد وکیل شیراز به شمار می‎روند. آرایش به کار رفته برای کاشی‌کاریِ هفت رنگ سازه و همچنین سنگ­تراشی مرمر یکپارچه­ 48 ستون مارپیچ که در 4 ردیف 12 تایی قرار گرفته‎اند، در شهر شیراز بی­مانند است. آستانه­ درگاه مسجد وکیل سقفی کاشی­کاری به خط کوفی دارد و به دالانی هشت سو می­رسد. دالان نیز با 2 راهرو به تالار می­رسد.

از ویژگی­ های مسجد وکیل یکی همین است که گنبدخانه ندارد و یکی دیگر نیز آن که مناره ندارد. به جای مناره، 2 «ماذنه» بر فراز سردر درگاه این سازه قرار گرفته است. درگاهِ دو لنگه­ مسجد وکیل به بلندای 8 متر و پهنای 3 متر در کنار «راسته ­ی شمشیرگرها»ی «بازار وکیل» شیراز گشوده می­شود.


افزودن دیدگاه جدید