مجموعه چهارطاقی نقاره خانه فراشبند

چهار طاقی نقاره‌خانه از جمله آثار به جای مانده از دوران ساسانی به‌شمار می‌رود که در کیلومتر 4 جاده فراشبند در شهرستان فیروز آباد از توابع استان فارس قرار دارد.مجموعـه ی چهارطاقـی محوطه یـی 200×100 متـری را شـامل می شـود کـه بخـش اعظمـی از آثـار آن فـرو ریختـه و تنهـا آوار آنهـا به جـای مانـده اسـت و بخـش دیگـری توســط زمینهــای کشــاورزی از میــان رفتــه اســت، امــا پیرامــون همیــن آثــار، پراکنــش ســفالهای دوارن تاریخــی و حتــی ســفالهای ســدههای نخســت را می تــوان مشـاهده کـرد.

بنــای اصلــی چهارطاقــی کــه پایه هــای آن ســالم باقیمانــده اســت در مرکــز ایــن محوطــه قــرار گرفتــه، درحالیکــه بشــن گنبــد آن فــرو ریختــه اســت .ارتفــاع ایــن چهارطاقــی از کــف 9.50 سانیمتر است چهارطــاق اصلــی مربعــی در ابعــاد 9.8×9.8 متـر را شـامل می شـود کـه توسـط یـک تـالار طـواف کـه بـا چهـار در ورودی بـه آن راه دارد، محصـور می شـود ؛ تـالارطـواف نیـز مربعـی 14×14 متـری اسـت کـه در زمـان رونـق بنـا، دورتـادور آن را دیگـر بخشهـای مجموعـه دربـر می گرفتـه، امـا امـروزه تنهــا بخشهایــی از تالارهــای ضلــع غربــی آن باقیمانــده اســت در ضلــع جنوب غربــی چهارطاقــی ردیفــی از اتاق ً هایــی کــه احتمــالا توســط موبــدان و هیربــدان اسـتفاده می شـده، قـرار گرفتـه اسـت کـه تـا حـدودی دیوارهـای آن سـالم باقیمانده انـد.سـقف تالارهـا تمامـا طاقی شـکل بوده انـد. سـفالهای به دسـت آمـده پیرامـون چهارطاقـی نشـانگر تعلـق ایـن محوطـه بـه دوره ی ساســانی اســت؛ همچنیــن ســفالهای لعــابدار دوران اســامی متعلــق بــه ســده های 2 و 3 هــ.ق. نیـز از ایـن محوطـه به دسـت آمده انـد کـه نشـان از رونـق ایـن محوطـه در دوران پــس از اسلام و احتمــالابــا همــان کاربــری آتشــکده دارد. مهمتریــن مصالــح بــه کار رفتــه در ایــن مجموعــه بناهــا، قلوه ســنگ، ســاروج، گــچ و ملاتی از خشـت و گل اسـت.