دستکند هاي زيرزميني و پاياب پشته

دستکند هاي تاريخي روستاي پشته در 50 کيلومتري غرب تايباد، در مسير اين شهر به خواف واقع گرديده است. پشته از جمله روستاهاي کوهستاني است که خانه هاي مردم بر روي دامنه کوه ساخته شده و دستکندهاي پشته به صورت فضاهاي حفر شده اي است که در زير خانه هاي قديمي به صورت اتاق هايي درآمده و با سيستم هاي دفاعي بسيار کارآمد، پناهگاه ساکنين اين مکان بوده است. اين فضاهاي ساده با قابليت هاي متفاوت در طبقات مختلف کنده کاري شده و داراي نقاطي حفر شده در سقف براي ذخيره مواد غذايي است. بنابر شواهد قدمت اين دستکندها حداقل به دوره صفويه مي رسد.

پاياب موسوم به دَرجَه از ديگر آثار تاريخي و عام المنفعه روستاي پشته مي باشد که در بافت تاريخي واقع گرديده و در دوره پهلوي اول ساخته است. اين پاياب با دو ورودي با رشته پلکان يازده و سيزده پله اي داراي مساحتي در حدود 52 متر مربع را به خود اختصاص داده و ارتفاع داخلي 276 سانتي متراز کف تا زير پوشش گهواره اي آن است. آب قنات به ترتيب وارد سه حوضچه (پاياب ) مستطيل شکل و در آخر از طريق حوضچه سوم خارج مي شود.