دریاچه بزنگان

دریاچه بزنگان

سرخس

دریاچه بزنگان

28
Few Clouds

«بزنگان» دریاچه­ ای است که در گویش بومی «کل بی بی» نیز خوانده می­شود. دریاچه  بزنگان در بلندی‎هاى «کپه‎داغ»، در ۱۳۰ کیلومترى آزادراه مشهد – سرخس، در جنوب کوهه­ای «هزار مسجد» و در 70 کیلومتری شهر «سرخس»، در خراسان آرمیده است.

کالبد دریاچه بزنگان یادگاری است از دوران­های زمین­ شناختی «میانه زیستی» و «نوزیستی» که آن را به 250 میلیون سال پیش باز می­گرداند. گستره­ی این دریاچه­ ی «آب شیرین» خراسان، نزدیک به ۸۰ هکتار است. بزنگان در گسترده ­ترین بخش پهنایی نزدیک به 500 متر دارد و بیشترین ژرفای آن نزدیک به 12 متر است. این تنها دریاچه­ ی «طبیعی» خراسان در بلندای 850 متری تراز آب دریا فراز شده است.

بزنگان از بارش سالانه و شماری نزدیک به 23 دهانه چشمه ­ی کوچک در کنار و درون دریاچه سیراب می‌شود، که باید «غاز بزنگان» را نیز بر آن‎ها افزود. دریاچه بزنگان یک دریاچه­ «کارستی» و داری زمینی آهکی است که «سازند کلات» بستر آن را در خود جای داده است. این خانه ­ی گرم پرندگان مهاجر آبزی و کنارآبزی سرزمین­ های نزیک و دور است که از سرمای پاییز و سوز زمستان به آن پناه می ­آورند و سازمان محیط زیست ایران از آن نگهداری می­کند. رنگ دریاچه بزنگان لاجوردی است، که این خود نشان از اندازه­ نمک در آب آن دارد، با اینهمه ماهی «قزا آلا» از گونه­ی (رنگین کمان) و نیز ۳۳ گونه فیتو پلانکتون جلبکی در دریاچه بزنگان پرورش یافته و زیست می­کنند.

از میان پوشش جانوری دریاچه بزنگان می­توان پلنگ، گزار، کفتار، گرگ، روباه، گربه وحشی، قوچ و میش اوریال، کل، بز و آهو را سراغ گرفت. پرندگان شکاری بومی همچون شاهین و عقاب و کرکس نیز در آسمان بزنگان دیده می­شود. یک پرنده بسیار کمیاب به نام « سنگ چشم دمگاه حنایی» در بلندی­ های «کوه بزنگان» که خود بخشی حفاظت شده است، در پیرامون دریاچه، بر چکادِ «هزار بز» دیده شده است. ماهی بومی دریاچه بزنگان از «شیر ماهی» بومی ایران است. گونه­ هایی از «ماهی کپور» نیز می­توانند با اکولوژی دریاچه کنار بیایند. از میان پوشش گیاهی پیرامون دریاچه بزنگان می­توان گیاهانی همچون ارس، پسته، زرشک، کاسنی، شب بو، گون، کلاه میرحسن و درمنه را سراغ گرفت.

سرخس در پیرامون خود چندین غار دارد که شماری از آن‎ها را «غار مزدوران» یا «مزداوند» می­خوانند. گرچه غار «کرگزی» یا «کرکس» در 6 کیلومتری جنوب باختری روستای بزنگان در سرخس به تازگی یافته شده است، این غار تاریخی کهن نزدیک به 45 هزار سال پیش دارد و آثاری باستانی از زندگی غارنشینان در آن یافت شده است.

غار بزنگان گستره ­ای نزدیک به 2 هزار متر دارد، دهانه­ غار نیز کم‎تر از 1 متر است. غار بزنگان سه راه در درون خود دارد، از این میان 2 راه خاکی و هموار است و یک راه نیز آبی است که به دریاچه راه دارد. در بخش­ هایی سقف غار خانه­ خفاشان است. این اشکفت با چشمه­ های خود از راه دالان­ هایی به دریاچه بزنگان و پرندگان و ماهیان و گیاهان آن آب می­رساند.

روستای بزنگان که خود در دوران قاجار بنیان شد، یک دژ تاریخی دارد.


افزودن دیدگاه جدید