خانه محمد تقی خان صوفی

اَملَش یکی از شهرهای سرسبز گیلان است که بیشتر به دلیل طبیعت زیبایش شناخته می‌شود اما اگر علاقمند به تاریخ و معماری‌‌ بناهای سنتی هستید از خانه محمد تقی خان صوفی در این شهر غافل نشوید. خانه‌ای که با دستانی هنرمند طراحی و ساخته شده است.

خانه محمد تقی خان صوفی در نزدیکی پارک میرزا کوچک خان شهر املش قرار گرفته است. این عمارت در زمینی سه هزار متری با زیربنای بالای ۷۰۰ متر ساخته شده و عمر آن به دوره‌ی قاجار می‌رسد.

محمد تقی خان صوفی در اواخر دوره‌ی قاجار یکی از صاحب‌منصبان ایل صوفی بود و در این عمارت زندگی می‌کرد. این خانه نمادی از معماری آن دوران به‌شمار می‌رود و ارزش تاریخی زیادی دارد.

خانه صوفی املشی حیاط وسیعی دارد با باغچه‌های سرسبز که حوض بزرگ مستطیل شکل آن با کاشی‌های آبی رنگ در وسط حیاط خودنمایی می‌کند.

این خانه‌ی دوطبقه را با آجر، ملات گل و آهک، ملات ساروج و چوب ساخته‌اند. آن‌گونه که در کتبیه‌ی عمارت آمده، معمار آن استاد رضاست و در سال ۱۳۲۴ قمری ساخته شده است.

اگر چه در ورودی اصلی ساختمان، سردر نسبتا ساده‌ای دیده می‌شود اما در ورودی عمارت، سردر باشکوه و پرنقش و نگاری وجود دارد. تصویر گچ‌بری و برجسته دو شیر همراه با شمشیر بالای آن خودنمایی می‌کند و در پایین نما، ۱۱ قاب کاشی‌کاری دیوار را تزیین کرده‌اند. این نقاشی‌ها را حاج یوسف با موضوع شکارگاه در سال ۱۳۲۶ کشیده است.

گچ‌بری‌ها به داخل اتاق‌ها و شاه‌نشین هم کشیده شده‌اند و آن‌جا را هم زینت داده‌اند. درودگری و گچ‌بری‌هایی مانند نقش‌های نیمه برجسته با طرح اسلیمی یا طرح‌های گل و بوته دور سقف، کنار شومینه و گوشه و کنار خانه دیده می‌شود.

همین ویژگی‌هاست که عمارت محمد تقی خان صوفی را از خانه‌های دیگر منطقه متمایز کرده است. این گچ‌بری‌ها نماد معماری دوره‌ی قاجار و پهلوی اول هستند.

کف اتاق‌ها از جنس چوب طراحی شده و در تزئین در و پنجره هم چوب به‌کار رفته است. سقف عمارت از جنس سفال است و به‌شکل شیروانی طراحی شده است.

عمارت صوفی در سال ۱۳۸۰ به فهرست آثار ملی اضافه شده است و یکی از خانه‌های تاریخی ارزشمند شمال ایران محسوب می‌شود.