کرمانشاه طبیعتی بکر، مردمانی سلحشور و تاریخی فراموش نشدنی دارد؛ سرزمینی که باید بهار از آن دیدن کرد. با وجود اینکه این منطقه جاذبه‌های بسیاری در دل خود دارد اما نام بسیاری از آنها به گوش گردشگران آشنا نیست؛ چالابه یکی از این نقاط بکر است. چالابه منطقه‌ای است در نزدیکی دیواره عظیم «بیستون»، با طبیعتی بکر و زمینی پوشیده از گل وبوته‌های وحشی و درختان بلوط که پناهگاه حیات وحش بیستون، به شمار می‌رود. چالابه از مناظر زيبا و چشم‌نوازی برخورداراست؛ آسمان آبی و دشت فراخ و کوه‌های ایستا و مرتفع‌اش مارا به دنیای دیگری می‌برد، گوشه‌ای ازبهشت که بکر و دست نخورده باقی مانده است.در دل چالابه، منطقه‌ای به نام «تنگ بزاز خانه» وجود دارد. تنگ بزازخانه، در مسیر بیستون و روستای چالابه واقع شده است. منطقه‌ای که جان می‌دهد برای پیاده روی در مسیر رودخانه و تماشای منظره بی نظیر کوه‌های سر به فلک کشیده.
مسیر سحرانگیز
شاید «چالابه» نامی آشنا برای بسیاری از سنگ‌نوردان، کوهنوردان و غارنوردان باشد؛ چرا که مسیر ابتدایی برای رفتن به قله و غار زیبای «پراو» محسوب میشود. «پراو» (Par-aw، به زبان کردی به معنی پرآب) است. یکی ازاصلی‌ترین چشمه‌های آن به نام "دوز ری" در میانه راه وجود دارد که توقفگاهی برای طبیعت دوستان به شمار می‌رود. در بالای کوه و حدود 200 متر پایین‌تراز قله، جای پهناوری به نام میدان پراو وجود دارد که غار معروف پراو در آن جای خوش کرده است. در ابتدای راه روستای چالابه دیده میشود. مسیر را که ادامه دهید منظره کوه‌های بلند و هوای مطبوع مسحورتان خواهد کرد. صدای پرندگان وحشی در ميانه كوه، درست در وسط درختان به گوش می‌رسد. روزهای تعطیل این منطقه پر میشود از کوهنوردان و گردشگرانی که برای لذت بردن از هوای مطبوع و طبیعت بکر عزم سفر کرده‌اند. طبيعت چالابه درختان بسيار دارد؛ از درخت بلوط گرفته تا بوته‌های گياهان کوهی و گل‌های وحشی خودرو که خواص دارويی دارند.
بخشی از طبیعت شو
بعد ازورود به منطقه چالابه به جایی می‌رسید که تنها می‌توان پیاده طی مسیر کرد. در آنجا رودی جاری در حرکت است، جلوتر که می‌روید بر وسعت رود هم افزوده میشود بی خبر از آنکه در ادامه راه با چه مناظر بی نظیری رو به رو خواهید شد. قصد رفتن به آبشار را که داشته باشید از کمی بعدتر، باید بارها از رودخانه گذر کنی، از صخره‌ها و سنگ‌ها. «در تمامی راه ها سنگهایی افتاده است که وا میداردمان تا آهسته گام برداریم/ بایستیم، به افتادگان یاری دهیم/ تا چون ما باز ایستادن را بیاموزند»(قسمتی از شعر مارگوت بیگل، ترجمه احمد شاملو) حالا خودت بخشی از طبیعت شده‌ای، تماس آب خنک به پاهایت جان می‌بخشد و دیگر مقصد یادت رفته و تنها با تمام حواست سعی میکنی به طبیعت اعتماد کنی و از صخره‌ها و رود پرخروش گذر کنی. سرعت رود که بیشتر میشود باید خودتان را آماده کنید تا آبشار پر خروش تافه را ببینید؛ هزاران قطره آب که از کوه‌ها جاری هستند منظره‌ای فراموش نشدنی را برایتان ترسیم می‌کنند. از این بعد تنها صخره نوردان می توانند از این کوه‌ها بالا روند؛ اینجا راه متداول صعود به كوهستان پرآو است.
آبشاری که بعد از 15 سال جان دوباره گرفت
خنکای آبشار را از فاصله اندکی هم می‌توان حس کرد، گرچه تشخیص مرز میان دو کوه با آبی جاری که به هردوکوه تنه می‌زند کارراحتی نیست. سال‌ها بود که کسی جاری شدن آبشار تافه را به چشم ندیده بود. در سال‌هایی که شنیدن اخبارتلخ خشک سالی‌های پیاپی و کاهش ذخایر آب روحمان را می‌آزرد، شنیدن خبر جان گرفتن دوباره یک آبشار مسرتی دوچندان داشت. بارندگی‌های اخیر، آبشار تافه را پس از 15 سال جاری کرده است. جوشش چشمه‌های این آبشار از مسیر ده پلکانی عبور کرده، با ارتفاع زیادی به پایین جاری می شود و در طول مسیر درخت‌های اطراف را آبیاری می‌کند. خوشبختانه علاوه بر جاری شدن آبشار تافه، تمام تالاب‌ها و سراب‌های منطقه بیستون و کل استان که پیشتر خشک شده بودند پرآب شده و چشمه‌های جدیدی را به وجود آورده است. البته آبشار تافه فصلی است و احتمال خشک شدن دوباره آن در فصل تابستان وجود دارد، بنابراین تا فرصت باقی است نباید تماشای این همه زیبایی را از دست دهید.
از خرس قهوه‌ای تا گیاهان دارویی
این منطقه زیبا با پوشش گیاهی بسیار غنی و گونه‌های جانوری منحصربه‌فردش، تحت نظارت محیط زیست قرارگرفته است و تعدادی محیط‌بان در این منطقه وجود دارند که مراقب طبیعت بکر این منطقه هستند. گونه‌های گياهی این ناحیه که بیشتر بر روی ارتفاعات صخره‌ای و به صورت جوامع درختچه‌ای و بوته‌ای به چشم می‌خورند عبارتند از: افرا، نسترن، زالزالک، گون، رز، شيرسگ، باريجه، بداغ هفت کول. گونه‌های گياهی با مصارف دارويی و خوراکی مثل بلوط و بید، شيرين بيان، جو و يونجه وحشی، همچنین کتيرا در این منطقه وجود دارد. نمونه‌های ديگر آن موسير، تره وانجير کوهی، کنگر، ون، ذغال اخته و انواعی از قارچ است. گونه اصلی پستاندار بزرگ منطقه؛ کل، بز و گوسفند وحشی (قوچ و ميش) است که در نواحی کوهستانی و صخره‌ای و تپه ماهورها پراکنده‌اند. بهترين پناهگاه برای گونه کل و بز ارتفاعات و نقاط صخره‌ای است. اين ارتفاعات با داشتن پوشش علفی و بوته‌ای خوش خوراک و دره‌های پرآب، شکاف‌ها و پناهگاه‌های متعدد، استعداد پذيرش تعداد قابل توجهی کل و بز را دارد.
از گونه‌های ديگر پستاندار منطقه، خرس قهوه‌ای است. اين حيوان در سراسر منطقه در ارتفاعات و دره‌ها وجود دارد، مخصوصاً در نقاطی که تردد انسان کمتر است، بيشتر ديده میشود. از پستانداران ديگر می‌توان به پلنگ و گربه جنگلی اشاره کرد. گرگ آسيايی، شغال، روباه وهمچنین گرازدر این منطقه بسیار دیده میشود. گونه‌هایی از حشره‌خواران از جمله خارپشت و همینطور انواع جوندگان به‌خصوص خرگوش نيز در منطقه مشاهده شده‌اند.
پرندگان بر فراز چالابه
در محدوده بيستون بسياری از پرندگان بومی و مهاجر کشور به صورت جمعی و يا دسته‌های کوچک و انفرادی مشاهده می‌شوند. يکی از با ارزش‌ترين پرندگان منطقه کبک است. از ساير پرندگان می‌توان کبوترچاهی، کبوتر کوهی و فاخته را نام برد. همچنین از پرندگان شکاری دليجه بحری و شاهين، در منطقه آشيانه‌سازی می‌کنند. عقاب طلايی و چند گونه عقاب ديگرهم در منطقه وجود دارند. از لاشخورها دال و کرکس و از پرندگان گنجشک‌سان سهره و گنجشک در این منطقه یافت میشود. از کلاغ‌ها، کلاغ معمولی، کلاغ نوک سرخ و زاغی نیز فراوانند.
ازخزندگان موجود در این ناحیه می‌توان از انواع آگاما را نام برد. همچنين گونه‌هايی از مارهای سمی وآبی در منطقه وجود دارند. همچنين دراین منطقه می‌توان لاک‌پشت معمولی و لاک‌پشت آبی به وفور دید. منطقه تنگ بزازخانه جز مناطق حفاظت شده است که هر گردشگری وظیفه حفاظت از آن را بر عهده دارد.
