سفر شیرین به سرزمین فرهاد
کرمانشاه نهمین شهر بزرگ و بزرگترین شهر کُردنشین ایران است، شهری با تاریخی هزاران ساله، آثار تاریخی بسیار کهن، طبیعت اعجاببرانگیز، مردمانی مهربان و مهمان نواز و هوایی تمیز و آسمانی فیروزهای. کرمانشاه شهر کوههای بلند است، شهری که از شمال و جنوب با کوههای سر به فلک کشیده همسایه است و دشتهای حاصلخیز و فراخش مناسب کشاورزی و دامداری است. یکی از ویژگیهای منحصر به فرد کرمانشاه، داشتن شهرهایی با آب و هوای کاملا متفاوت است، «پاوه» شهری در شمال استان کرمانشاه است که ارتفاعات برفگیر و هوایی بسیار سرد دارد اما در عین حال قصرشیرین که شهری در جنوب کرمانشاه و هممرز عراق است، شهرِ نخلهای سر به فلک کشیده، خرما و هوای گرم و داغ است. بنابراین سفر به کرمانشاه نه تنها دیدار از شهری تاریخی، بلکه سیرکردن در طبیعتی متفاوت و منحصر به فرد هم هست. جاذبههای تاریخی و طبیعی کرمانشاه بسیار متنوع است و بنابراین شما مجبورید از بین آنها دست به انتخاب بزنید.
در ادامه برنامه یک سفر سه روزه به شما پیشنهاد میشود، سفری پر هیجان، پر از دیدنیهای متفاوت و لبریز از هوای تازه و طبیعت منحصر به فرد که بهتر است آن را در اردیبهشت ماه تجربه کنید تا به زیبایی این شهر کوهستانی بیشتر دست یابید.
روز اول: دیدار با شیرین و فرهاد
حرکت صبح روز چهارشنبه
فاصله تهران تا کرمانشاه حدود 500 کیلومتر است و چیزی حدود 6 ساعت در راه خواهید بود، اگر صبح زود حرکت کنید، پیش از ظهر در بیستون خواهید بود که در 50 کیلومتری کرمانشاه و در مسیر رفت شماست. شهر بیستون را با مجمسه شیرین در ورودی «محوطه تاریخی بیستون» (محوطهای از آثار دورههای مختلف تاریخی) خواهید شناخت.
کوه بیستون را کوهی مقدس میخوانند که نامش از «بغستان» به معنای جایگاه خدایان آمده، کوهی که داستان یا افسانهی شیرین و فرهاد در آن رخ داده است. فرهادی که برای رسیدن به معشوق کوه را با تیشه میکند تا به آب برسد و حالا دیوارهی بزرگی بر کوه بیستون را به نام «فرهاد تراش» میخوانند. گرچه احتمالا این دیواره برای کاربری دیگری کنده کاری شده است.
کوه مقدس بیستون جایی است که داریوش کبیر از شاهان هخامنشی آن را برای خلق بزرگترین سنگ نبشته جهان انتخاب کرده است و یکی از مهمترین سندها و اعلامیههای جهان را بر جان آن کنده است. این سنگ نبشته شامل داستان پیروزی داریوش کبیر بر گوماته مغ یا بردیای دروغین است که میخواهد تاج و تخت را از آن خود کند، اما داریوش او را شکست میدهد و خود بر تخت شاهی مینشیند. این روایت به سه زبان اکدی، ایلامی و فارسی میخی نوشته شده است. همچنین نقش برجسته بیستون هم شرح تصویری همین ماجراست که در آن پیروزی داریوش بر بردیای دروغین و دیگر یاغیان و به بند کشیدن آنها به تصویر کشیده است.
«مجسمه هرکول» متعلق به دوره سلوکیان، «وقفنامه شیخ علی خان زنگنه» که بر روی اثری ساسانی دوباره کنده شده است، بقایای یک کاخ بزرگ، یک سرداب تاریخی و سراب بزرگ بیستون از دیگر آثاری است که در بیستون میتوانید شاهد آن باشید.
اما جاذبه مهم دیگر در بیستون «کاروانسرای شاه عباسی» است؛ کاروانسرایی بزرگ و زیبا با منظرهای از آسمان آبی و کوهسر به فلک کشیده بیستون. این کاروانسرا بسیار بزرگ است و در چهارگوشهاش برجهای مراقبت و اتاقهای تودر تو برای اقامت دارد. کاروانسرا زیبایی منحصر به فردی دارد که در سالهای اخیر مرمت هم شده و قرار است و امکان اقامت مسافران را هم فراهم کند.
در مجموعه تاریخی بیستون یک رستوران سنتی بسیار خوب با فضایی آرامش بخش و زیبا هست که پیشنهاد میشود که ناهار را اینجا بخورید و بعد روانه کرمانشاه شوید.
برنامه بعد از ظهر شما میتواند شامل بازدید از مجموعه تاریخی بازارهای سرپوشیده و خانههای تاریخی باشد که در مرکز شهر کرمانشاه واقع است.
«بازار سنتی کرمانشاه» یکی از بزرگترین بازارهای سرپوشیده ایران با قدمتی 200 ساله است که شامل چندین بازار سنتی چون «بازار زرگرها»، «تاریکه بازار»، «بازار یهودیها» (بازار اسلامی)، «بازار بزازها» و «بازار مسگرها» میشود. این بازار معماری بسیار زیبای و سقف بلند دارد و شامل راستهها، دالانها، تیمچهها و کاروانسراهای متعددی میشود که میتوانید ساعتها در این دالانها گم شوید.
بازار کرمانشاه تا حد زیادی اصالت خود را حفظ کرده است و پر است از صنایع دستی کرمانشاه، پارچههای هزار رنگ و پولکی لباسهای کردی، گیوههای رنگارنگ و گلیمها و فرشهای محلی. بوی خوش شیرینیهای محلی کرمانشاه مثل نان برنجی، خانقی یا خرمایی و کاک با بوی روغن حیوانی بازار را پر کرده است و فروشندهها به مسافران و کسانی که از بازار عبور میکنند، شیرینی تعارف میکنند.
در بازار کرمانشاه از «قاپی شاه نجف» در ورودی مسجد عمادالدوله یا حوزه علمیه کرمانشاه حتما دیدن کنید. معروف است حضرت علی(ع) از این درگاه چوبی زیبا عبور کرده است و دستی بر آن کشیده است، بنابراین برای مردم مقدس است و مردم شمع نذر آن میکنند و به پایش شمع روشن میکنند و بر آن دخیل میبندند.
در بازار یک قهوه خانه سنتی و قدیمی هم هست، قهوه خانهای با تزئینات قدیمی و چایی خوش طعم که میتوانید آنجا چایی بخورید و کمی استراحت کنید.
مقصد بعدی « تکیه بیگلربیگی» است که کمی بالاتر از بازار قرار دارد؛ ویژگی منحصر به فرد این این تکیه قاجاری، آیینهکاری منحصر به فرد و هنرمندانه آن است. ساختمان آجری با گچبریهای زیبا و درهای چوبی کهن و حوض آبی میان حیاط از دیگر ویژگیهای این تکیه قدیمی است.
«تکیه معاونالملک» هم تکیهای قاجاری است که در نزدیکی بازار و در کوچه پسکوچههای قدیمی کرمانشاه واقع شده است. شاخصه این تکیه کاشیکاریهای ظریف و هنرمندانهاش است. همچنین ارسیهای این عمارت با شیشههای رنگین و سایه رنگارنگش جادویی از رنگ و نور برپا میکند.
اگر میخواهید یک شام سبک و متفاوت بخورید، بازار را به سمت جنوب و مرکز شهر بروید تا خیابان مصدق یا دبیراعظم برسید، در این خیابان کبابفروشیهای کوچکی هست که گوشت چرخکرده را مثل کباب تابهای سرخ میکنند و نتیجه ساندویچی لذیذ با بوی مطبوع کباب میشود که مسلما به یک ساندویچ راضی نمیشود و دومی را هم سفارش خواهید داد.
روز دوم: تاریخ و طبیعت در دستان شما
صبح روز پنجشنبه را به بازدید از «مجموعه تاق بستان» اختصاص دهید. تاق بستان نام کوهی در شمال شهر کرمانشاه است، که شامل محوطه تاریخی تاق بستان، درخت رحمت (چنار 700 ساله)، پارکی قدیمی و پارک کوهستانی میشود.
محوطه تاریخی کوهستان که به تازگی برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو بازسازی شده، شامل یک دریاچه زیبا و وسیع و پر از مرغابی و دو طاق و چند سنگنگاره است؛ بالای طاق بزرگ تاج گذاری خسروپرویز پادشاه ساسانی را نشان میدهد، پایین هم خسروپرویز سوار بر اسبش شبدیز نشان میدهد. بالای طاق فرشتگانی که حلقههای مقدس در دست دارند و در کناره طاق درخت زندگانی که عمری جاودانی عرضه می شود، حجاری شده است. طاق کوچک مراسم تاجگذاری شاهپور دوم به تصویر کشیده شده و بعد از طاق دوم سنگ نگارهای از تاج گذاری اردشیر دوم را نشان می دهد.
سمت چپ طاق بزرگ هم چشمهای کوچک است که قدیمیها معتقدند انداختن سکه در آن، آرزو را برآورده می کند.
بعد از بازدید از محوطه تاریخی میتوانید از محوطه سبز اطراف دیدن کنید و اگر علاقهمند به پیاده روی هستید، مسیر را به سمت بالا و پارک کوهستانی ادامه دهید. اما اگر آمادگی پیاده روی ندارید با اتوموبیل مسیر را بروید تا به پای کوه برسید و از آن بالا شهر راه نظاره کنید.
برای ناهار دو گزینه دارید یا می توانید در «رستوران حیدری» دنده کباب بخورید و یا در «رستوران هتل کوروش» خورشت خلال (خورشت کرمانشاهی شبیه قیمه که با خلال بادام و زرشک سیاه تهیه می شود و بسیار خوشمزه است) یا هر غذای ایرانی دیگر را تجربه کنید.
بعد از ظهر را می توانید به گشت و گذار در «سراب نیلوفر» بگذرانید؛ این سراب در 20 کیلومتری شمال غرب کرمانشاه است. سرابی بزرگ که آب آن از چشمه های جوشان کفش تامین می شود و عمق زیادی دارد. در فصلهای گرم سال نیلوفرها سطح آب را میپوشانند و گلهای صورتی نیلوفر متولد میشوند. لوتوس یا نیلوفر گل مقدسی است که در اسطورههای ایرانی جایگاه ویژهای دارد و این سراب را بدل به محوطهای زیبا و ویژه کرده است.
اگر خسته نیستید، عصر را به قدم زدن در بلوار نوبهار بگذرانید، بلوار نوبهار در غرب کرمانشاه، بلواری قدیمی و زیبا و محل قدم زدن خصوصا برای جوانهای شهر است. این منطقه پر از رستوران های خوب است، اما بستنی فروشی های این بلوار را فراموش نکنید. «بستنی نوبهار» معروفترین بستنی فروشی اینجاست که بستنی شیری-پستهای و باقلوا-سرشیر آن بسیار خوش طعم و متفاوت است.
روز سوم: پایان شکوهمند
جمعه: حرکت به سمت پاوه
سومین روز و آخرین روز سفر باید پرهیجان و پربار باشد، بنابراین صبح زود بیدار شوید و به سمت «جوانرود» بروید، جوانرود تا کرمانشاه حدود یک ساعت و نیم فاصله دارد و مسیرش خصوصا در بهار زیبا و دیدنی است، در کنار «سراب جوانرود» توقف و کمی استراحت کنید. جوانرود بازارچهای مرزی هم دارد، اگر اهل خرید هستید سری به این بازارچه هم بزنید و بعد به سمت «غار قوری قلعه» بروید که حدودا بعد از 25 کیلومتر به آن می رسید. غار قوری قلعه غاری زیبا و پیج در پیچ پیشینهای 65 میلیون ساله دارد و پر است از استلاگمیتهای زیبا و تالارهای سنگی بزرگ که دیدن آن را حتما تجربه کنید.
غار تا پاوه فاصله زیادی ندارد، مسیر غار تا پاوه مسیری زیبا و پیچ در پیج و سر سبز است، در مسیر شما روستای شمشیر قرار دارد، روستایی پلکانی و زیبا. بعد به پاوه می رسید که پاوه هم شهری پلکانی و خوش آب و هوا در دامنه کوه شاهو ست. مردمان این شهر به زبان هورامی حرف می زنند و بسیار مهربان و مهمان نوازند. در در باغ-رستورانهای پاوه میتوانید کوبیده گوسفندی لذیذ با دوغ محلی بخورید و کمی دربازارچه مرزی پاوه بچرخید و به سمت کرمانشاه بازگردید.
اگر خسته نیستید میتوانید عصر به سمت کرمانشاه حرکت کنید و پیش از نیمه شب در خانه باشید، اما در صورت خستگی رانندگی نکنید و صبح روز بعد مسیر بازگشت را درپیش بگیرید.