سفال ((سمنان))

سفال ((سمنان))

سفال ((سمنان))

23

سفال گری یکی از قدیمی­ ترین صنایعی است که به­ دست بشر به­ وجود آمده و زادگاه آن ایران است. در استان سمنان نیز سفال گری دارای پیشینه­ ی بسیار زیادی است و برخی کارشناسان لقب پایتخت سفال ایران را به این استان اعطا کرده ­اند. بر­اساس تحقیقات اولین نمونه­ های سفال متعلق به­ حدود ده ­هزار سال قبل و مربوط به ساکنان کوه ­های بختیاری است. از روی نمونه ­های به ­دست آمده می­ توان فهمید که در آن زمان از کوره­ ی پخت سفال و چرخ سفال گری بی­ اطلاع بوده ­اند. در شش ­هزار سال پیش از میلاد اولین نشانه ­ی پیدایش کوره پخت، در صنعت سفال دیده می­ شود و در سه­ هزار و پانصد سال پیش از میلاد چرخ سفال گری ساده ­ای که با دست حرکت می­ کرد ساخته شد.

پیدایش چرخ سفال گری تحول بزرگی در این صنعت به ­وجود آورد. در استان سمنان سفال گری در هر مقطعی از زمان وجود داشته اما اوج هنر سفال گری در استان طبق یافته ­های باستان­ شناسی مربوط به تپه ­حصار در نزدیکی شهر دامغان است و پیشینه ­ای شش­ هزار ساله دارد و با مراکز تمدنی هم ­عصر خود از شیوه­ های یکسانی پیروی می­ کرده است. امروزه در استان سمنان به­ علت مرغوبیت خاک و اقلیم کویری سفال گری از اهمیت زیادی برخوردار است. به­ طوری که هم­ اکنون کارگاه­ های بسیاری در این زمینه مشغول فعالیت است و حضور اساتید مطرح در این زمینه نیز این استان را به قطب سفال گری تبدیل کرده است.

ماده اولیه ­ی سفال گِل است که وجود مواد آلی در آن بسته به منطقه کیفیت و مرغوبیت آن را مشخص می­کند. محصولات سفالی به­ طور معمول به ­روش ­های مختلف ساخته می­ شوند که عبارتند از: 1- روش فیتیله ­ای (لوله ­ای)؛ 2- روش صفحه ­ای (ورقه­ ای)؛ 3- روش فشاری؛ 4- روش چرخ­ کاری. روش­های فیتیله ­ای، صفحه ­ای و فشاری بیشتر با مهارت دستان هنرمند و استفاده از قوه ­ی ذوق و خلاقیت شکل می­ گیرد، روش چرخ­ کاری همراه با استفاده از چرخ­ سفال گری است. پس از اجرا حاصل کار را در کوره با دمای 900 الی 1000 درجه سانتی­گراد می­ پزند، فرآورده ­های حاصل را بیسکویت می ­نامند که برای مراحل لعاب ­دادن و انواع نقاشی­ های روی کار استفاده می ­شود. روش کار سفال گران سمنانی چرخ کاری، قالبی (فشاری و دوغابی) و ساخت سفال­ های دست­ساز است. در این استان سفال گران آثارشان را در کوره ­های سنتی و برقی می ­پزند. امروزه علاوه بر سمنان که تمرکز کارگاه ­های سفال در این شهر است در شهرهای شاهرود، گرمسار و دامغان نیز کارگاه­ های سفال رونق دارد.


افزودن دیدگاه جدید