قالی بافی ((خراسان رضوی))

قالی بافی ((خراسان رضوی))

قالی بافی ((خراسان رضوی))

1

شروع فرش ­بافی در مشهد با توجه به اسناد و مدارک موجود احتمالاً در عصر صفویان بوده و سنت­ های پایه­ گذاری شده در بافت، طراحی و رنگرزی تا دوران معاصر ادامه یافته است. گسترش پایتخت و شهرها در عصر صفویان، نیاز به قالی را بیشتر و فرش­ بافی را به یکی از رشته ­های مهم اقتصادی تبدیل کرده بود. مراکز مهم قالی­ بافی در عهد صفویان علاوه بر تبریز، شهرهای همدان، شوشتر، کاشان و هرات بوده است. شهرت فرش­های خراسان به­ حدی بوده که در زمان شاه سلیمان صفوی از مجموع بیست و یک کاروان سرای مهم اصفهان یک کاروانسرا مخصوص فرش­های خراسان و هرات بوده است. تاریخ شروع قالی­بافی در مشهد، پس از انقراض سلسله­ی صفویه به ­درستی مشخص نیست، در برخی از منابع آمده است با توجه به اینکه شهر مشهد پایتخت ایران در عصر افشاریان بوده، احتمالاً نادرشاه شخصاً اقدام به احیای صنعت قالی در خراسان کرده است.

از اوایل دوران قاجار، شواهد کمی در مورد قالی ­بافی موجود است گویا در این دوران، خراسان در مقام مرکزی معتبر، باقی­مانده بود. قدیمی ­ترین قالی خراسان که در مجموعه ­ی آستان قدس رضوی نگهداری می ­شود فرشی است مربوط به ­دوران صفویه این فرش زیبا 34 متری است و نقش آن از ساقه­ های گل، برگ ­ها و نگاره ­های مارپیچ است که برخی از گل ­ها با گلابتون نقره ای بافته شده است. رنگ متن آن قرمز لاکی است و حاشیه­ های آن آبی رنگ است و قدمتی نزدیک به 160 سال دارد که سابقه­ ی قالی بافی مشهد نیز رقمی در همین حد، حدس زده می­ شود. در قالی­ های بسیار زیبای خراسان مربوط به آخر قرن هیجدهم و قرن نوزدهم، نقشی چیرگی دارد که می ­توانیم آنرا نقش مرکزی بنامیم. موثرترین عناصر تزئینی نقش در مرکز قالی جمع می ­شوند و زمینه را که خالی می­ ماند، تبدیل به یک عنصر رنگی متضاد می­ کند. معذالک، بین آخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، در کنار این قالی­ ها، قالی ­های دیگری نیز وجود دارد که نقش ­های تکراری آن، به­ گونه ­ای متجانس و مربوط به ­هم، تمام سطح زمینه را می­ پوشانند. در این قالی­ ها غالباً گلدان گلی داریم که جهت آنها یا به طرف بالا یا به طرف پایین قالی است. همه­ ی رنگ ­هایی که در این قالی ­ها به­ کار رفته منشا گیاهی دارند. قالی­ های این دوره دارای رنگ­ های بسیار زیبا هستند که عبارتند از: صورتی، قرمز، خرمایی روشن، آبی، سبز، زرد و سفید رنگ.


افزودن دیدگاه جدید