ارغوان بافی طرقبه ((خراسان رضوی))

ارغوان بافی طرقبه ((خراسان رضوی))

ارغوان بافی طرقبه ((خراسان رضوی))

1

در کشور ایران به دلیل وجود گیاهان خودروی فراوان، در هر شهر و دیاری با توجه به درخت یا گیاه رایج در آن منطقه،  بافت نوعی منسوجات حصیری رواج می یابد. طرقبه ی خراسان محلی در 20 کیلومتری شهر مشهد است؛ در این منطقه به دلیل رشد فراوان درخت­ های ارغوان محصولات حصیر­ی تولید می­ شود که ماده ی اصلی تشکیل­ دهنده ی آن ساقه ­های نازک درخت ارغوان است و از همین رو به مصنوعات حاصله از این بافت ارغوان­ بافی می­ گویند.

برداشت ترکه ­های ارغوان از اواسط بهار تا اواخر پاییز انجام می ­شود و در تهیه و جمع ­آوری ترکه ­ها باید دقت داشت زیرا با بریدن اشتباهی شاخ ه­­ای امکان خشک­شدن درخت وجود دارد. پس از جمع ­آوری، ترکه ­ها را در محیطی خیس و مرطوب قرار می­ دهند که برای بافت انعطاف بیشتری داشته باشد. هنرمندان بافنده ترکه ها را به ­صورت تار و پود در هم می­بافند. اکثر این بافته ­ها بیشتر به شکل بیضی و دایره است. هنرمند ترکه را لای انگشتان پا قرار می­دهد تا تسلط خود را حفظ کند و با کم و زیاد کردن رج­ ها سبد را ریز­بافت یا درشت ­بافت می­ کند

. گاهی با جوشاندن ترکه­ ها در دیگ، رنگ­ آنها را کم­رنگ می­کنند. رنگ خودرنگ درخت ارغوان قهوه­ای تیره است. تمامی مردم بومی طرقبه این هنر را از نسل­های گذشته خود به ارث برده اند و بیشتر درآمد خود را از طریق ساختن منسوجات چوبی (ارغوان­بافی) کسب می­ کنند. تولیدات ارغوان ­بافی از استحکام زیادی برخوردارند و بافت آنها نسبت به دیگر محصولات حصیری قدمت بیشتری دارد.

تا قبل از رواج پلاستیک، ارغوان­بافی کاربرد و مصارف فراوانی داشت و امروزه نیز می ­تواند جایگزین بسیار مناسبی برای ظروف پلاستیکی باشد. شستشوی مصنوعات ارغوان­ بافی با آب و شوینده­ های معمولی امکان­ پذیر است. سبد مهمترین بافته ی ارغوان­ بافی است که انواع گوناگونی دارد؛ مانند سبد میوه، سبد گل، سبد خرید و سبدهای آبکش برنج. در شهر­ها و مناطق دیگر ایران بافته ­های حصیری مشابه ارغوان ­بافی انجام می­ شود که در تهیه آنها به جای ساقه ی درخت ارغوان از گیاهان و ساقه­ های درخت بومی آن منطقه استفاده می­ شود؛ مثلاً در منطقه ی مازندران نام این هنر بامبوبافی است.

در گیلان به مروا و چم ­بافی شهره است و در آذربایجان شرقی از درخت موسن، در مرند از ساقه ی گندم و در خراسان جنوبی از بید، بادامک و گز در تهیه سازه­ های حصیری مشابه ارغوان ­بافی استفاده می­ کنند.


افزودن دیدگاه جدید