شهر مشهد در حوزه آبریز کشف رود و در انتهای دشت رسوبی مشهد، بین دو رشته کوه هزارمسجد و بینالود و ارتفاع 1050متر از سطح دریاهای آزاد قرار گرفته است. این شهر دارای موقعیتی کوهستانی و نیمه کوهستانی و آب وهوای معتدل و متغیر است.
این شهرستان دارای سه بخش «مرکزی»، «احمدآباد» و «رضویه»، سه شهر و یازده دهستان است.
شهر مشهد به جهت موقعیت مذهبی، صنعتی و اقتصادی بعد از تهران دومین شهر بزرگ و پرجمعیت ایران محسوب می شود. مشهد به واسطه وجود حرم مطهر هشتمین امام شیعیان، امام رضا(ع)، بزرگ ترین زیارتگاه و مکان مذهبی ایران و نیرومندترین قطب جذب مسافران و گردشگران به شمار می آید. آستان قدس رضوی، نماد این شهر مقدس، از عظیم ترین و باشکوه ترین اماکن مذهبی ایران و جهان است و در آن عناصر دینی و هنر اسلامی به هم پیوند خورده است.
این شهر به دلیل قرارگیری بر سر راه ابریشم پایتخت اقتصادی و مرکز مبادلات میان قاره ای آسیای میانه به شمار می آید. فعالیت های اقتصادی مشهد متکی به خدمات، صنعت و کشاورزی است . به دلیل تعداد زیاد زائران در مشهد و اهمیت خدمات رسانی به این جمعیت عظیم، اقتصاد مشهد به اقتصاد خدمات محور تبدیل شده است. تقریبا 40 درصد کل صنایع مشهد صنایع غذایی، صنایع فلزی و صنایع دستی است.
بیشتر مردم مشهد فارس هستند. با این حال تعداد بسیاری از سایر اقوام از جمله کرد، ترک و عرب نیز در این شهر زندگی می کنند. بیشتر مردم مشهد به زبان فارسی و با لهجه مشهدی سخن می گویند و مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.
شهر جهانی گوهرسنگ
سال ثبت 2016
کلانشهر مشهد، مرکز استان خراسان رضوی و پایتخت معنوی ایران در شمال شرقی کشور و روی مسیر راه ابریشم قرار دارد. مذهبی ترین شهر ایران، در اطراف حرم مقدس امام هشتم شیعیان، امام رضا (ع) قرار دارد. مشهد به معنای محل شهادت است، چرا که این مکان قبلا روستایی بود که حول حرم امام رضا (ع) گسترش یافت و امروز محل زیارتی مهمی با پذیرش سالانه بیست ملیون مسافر محسوب میشود. این شهر به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی سال 2017 انتخاب شد. مشهد با سه ملیون نفر جمعیت دومین شهر پرجمعیت ایران و همچنین دومین شهر پهناور ایران است. این سرزمین محل رشد و پرورش بسیاری از مشاهیر، ادبا و شعرا از جمله فردوسی است. مشهد آب و هوای گرم و خشک دارد.
همچنین سنگهای قیمتی مشهد نیز معروف هستند و در سال 2016 این شهر در فهرست شهرهای جهانی صنایع دستی قرار گرفت. این منطقه با وجود 39 گونه متفاوت سنگهای قیمتی منبع غنی برای صادرات این محصول به بسیاری کشورهاست. حدود 16 هزار هنرمند در این حوزه شناسایی شده اند که در نزدیک به پانصد کارگاه فعالیت میکنند. سنگ عقیق، با میزان استخراج سالانه 9 تن و فیروزه با استخراج سالانه 5 تن پر درخواست ترین محصولات هستند. کروندوم های مختلف مانند سافیر و روبی، جاسپر و آکوامارین از دیگر محصولات استخراج شده هستند.
مشهد با داشتن حدود نود درصد از کارگاههای سنگهای زینتی کشور، جواهرات و محصولات زینتی مذهبی همچون تسبیح و انگشتر تولید مینماید.
