شهر باستانی سیمره

شهر باستانی سیمره در «دره سیمره»، در جنوب رودخانه­‎ای به همین نام و در شمال «کبیرکوه»، امروزه در شهرستان «دره٬­شهر» استان «ایلام» بخش­بندی شده است. گمان می­رود این شهر همان شهر «ماداکتو» عیلامیان باستان باشد، که سپس به «مهرگان­کَدَک» و «سیمره» شناخته شده است. در تاریخ­ها آمده که سیمره شهری آباد بوده و دو دژ داشته، اما از نزدیک به یک هزاره پیش، ویران و رها می­شود. برخی تاریخ‎نگاران علت این ویرانی را زمین‎لرزه‎ای بزرگ دانسته‎اند.

نخستین باستان­شناسی که از سیمره بازدید کرد، «هنری راولینسون» نام دارد که در 1836 میلادی دست به پژوهش در این محوطه زد. راولینسون از ویرانه­های سیمره نام برد و آن را وابسته به شاهنشاهی ساسانی دانست. «ژاک دِ مورگان» نیز در 1891 میلادی از این سرزمین تاریخی بازدید کرد و آن را همان شهر باستانی ماداکتو معرفی کرد. سپس «اورل اشتاین» در 1936 میلادی برای شناسایی آن دست به کار شد.

نشانه­های برجای مانده از تاریخی شهر سیمره در مساحتی 120 هکتاری گسترده است. به همین سبب سیمره را  بزرگترین زمین تاریخی غرب کشور می­دانند. یکی از بخش‎های این سایت باستانشناختی «تپه­ پامیل» درون شهر است که در 1362 خورشیدی کاوش شد. تپه پامیل بلندترین بخش سیمره­ باستانی است که نوترین بخش آن به دوران شاهنشاهی ساسانی باز می­گردد و با زمین­لرزه­ای ویران شد. در جای­جای سیمره پل‌­ها، ساختمان ها، دژها و ساختما‌ن‌­های ویران از دوران ساسانی به چشم می­خورد.

تنها در یک پژوهش، با کاوش­هایی که به سال 1384 خورشیدی انجام یافت، 246 بخش و سازه­ باستانی از دوران نوسنگی به بعد آشکار گردید. در میان این نمونه­ها، در تازه­ترین کاوش­های باستانی به سال 1389 خورشیدی، می­توان از بخشی با گستردگی 30 هکتار یاد کرد که امروزه «برزقواله» نامیده می­شود. برزقواله نیز نشان از رخداد یک زمین ­لرزه بزرگ در دوران­های گذشته دارد.

بخشی دیگر به مساحت 20 هکتار «شاه­نشین سیکان» نام دارد که از شاهنشاهی­ اشکانی و ساسانی تا دوران اسلامی نشانه­هایی تاریخی در خود جای داده است. می­توان از بخش­‌هایی دیگر چون «یوژاندر 2» با مساحت 14 هکتار و نیز «تپه تپه» با مساحت 13 هکتار نام برد، همچنین باید از «دژ چوبینه»، «چم نمشت 1» و در کنار آن یک چهارتاقی، «تپه­ قلعه­ گل» یا «قلاگل» و در اطرافش نشانه­هایی از 12 برج با چیدمان نیم­دایره یاد کرد. قلاگل و برج۲­های پیرامونش شاید بخشی از یک کهن­دژ بوده باشند.

همچنین از این محوطه باستانی دست­ساخت‌­ها و سفالینه‌­هایی هم یافت شده است.