قلعه یزدگرد رامهرمز

دوره ساسانی را می توان به عنوان یکی از مهمترین دوره های شکوفایی تمدن و فرهنگ ایرانی نام برد به طوری که تاثیرفرهنگ ساسانیان را نه فقط در گستره مرزهای ایران بلکه فراتر از آن بر فرهنگ کشورهایی مانند هند، چین، اروپای غربی و آفریقا هم می‌توان سراغ گرفت.
در شرق خوزستان، در روستای چم لیشان شهرستان رامهرمز مجموعه بناهایی مربوط به دوره ساسانیان قرار دارد که به قلعه یزدگرد یا تاشاری معروف است. قلعه در ۳۵ کیلومتری شمال شرقی رامهرمز در استان خوزستان قرار گرفته است و برای دیدن این یادگار به جا مانده از دوره ساسانیان باید از طریق جاده رامهرمز ـ باغملک و پس از عبور از روستای ماماتین، وارد روستایی به نام تشکی-شاردین شد. 
این قلعه دارای دو دروازه ورودی، یکی شمالی و دیگری جنوبی است. رسیدن به دروازه شمالی از راه روستای تشکی امکان‌پذیر است. روستایی که به دليل قرار گرفتن در مسير رودخانه اعلاء و وجود قلعه یزدگرد در همجواري آن موقعيت زيبا و مهمی را به خود اختصاص داده است. روستای تشکی در دره هایی تنگ واقع شده‌است و اهالی آن با استفاده از آب رودخانه اعلاء به کشت برنج می‌پردازند.
پس از عبوراز روستا از طریق جاده ای مالرو و سنگلاخ به دروازه شمالی می رسیم. مسئله تامین آب برای قلعه هایی از این دست بسیار مهم بوده است. در غرب این قلعه و در پایین آن، نقب ها و تاسیساتی برای هدایت آب رودخانه به داخل قلعه مشاهده می شود. در دروازه شمالی بقایای یک برج با ملاط سنگ و گچ وجود دارد و همچنین خانه هایی که از ملاط گل و گچ ساخته شده اند، دیده می-شود. این خانه ها به وسیله خیابان هایی تنگ و دراز از هم جدا می شوند. همچنين آثاری از خانه های سنگى، اتاق‌ها، آغل‌ها، کوچه‌ها و معابد نيز وجود دارد.
دروازه ورودی دوم قلعه در جنوب آن قرار دارد. در دروازه جنوبی هم بقایای برجی مشاهده می شود. مهمترین تفاوت دروازه جنوبی با دروازه شمالی، وجود خندقی در جلو و پایین این دروازه است که به عنوان یک عامل دفاعی از ورود دشمنان به قلعه جلوگیری می کرده است.
موقعیت استراتژیک و بلند قلعه به همراه پرتگاه های عمیق و هولناکی که در اطراف آن واقع شده‌، امکان دست‌یابی به آن را برای دشمن دشوار می ساخته است. دره‌ای که درسمت غرب قلعه قرار دارد، به دره مختارک معروف است. 
بازدید از این قلعه مستحکم و بزرگ که مانند شهرکی مدرن در زمان خود در مقابل دشمن ایستادگی می کرده، احساس سفر به دوره پر شکوه ساسانیان را برای بازدیدکنندگان ایجاد می کند.