عمده ­ترین صنایع ­دستی در استان گلستان فرش­ بافی است که بیشتر در میان زنان ترکمن رایج است. قالی، قالیچه و قارچین (کیف و پشتی) از برجسته ­ترین شاهکار­های هنری ترکمن است که در نقش و رنگ آن خلاقیت و زیبایی چشم ­نواز و خیره ­کننده ­ایی به­ کار رفته ­است. دقت و ظرافت این زنان بافنده گاه موجب خلق شاهکارهایی بی­ نظیر می ­شود.

قرن ­ها پیش مارکوپولو، جهانگرد معروف ایتالیایی، از قالی ترکمن در سفرنامه ی خود یاد کرده است، در آن سال ها فرش ترکمن بهترین و زیباترین فرش آسیای مرکزی بود. با وجود این، از پیشنه ی دقیق این بافته ­ها اطلاعات زیادی در دست نیست و قدیمی ­ترین قالی به ­جا مانده ی آن قدمتی حدود سیصد سال دارد. قالیچه­ های ترکمن معمولاً روی دستگاه­ های افقی بافته می ­شود.

رنگ غالب این قالی­ ها قرمز تیره است. تقریباً تمام خانواده ­های شهری، روستایی و عشایر ترکمن یک عدد دارِ قالی دارند و قسمت مهمی از درآمد یک خانواده ی روستایی ترکمن از بافت قالی تامین می­ شود. طرح و نقش قالی­ های ترکمن بسته به هر قوم و قبیله متفاوت است. این دست بافته کاملاً ذهنی ­بافت بوده و از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است.

از عناصر مشترک آن می­ توان به گل­های بزرگ و کوچک، طرح ­هایی از اشکال گیاهی، نمادی از پرندگان شکاری که پرستیده می­ شدند (توتم)­، نقش قفسه گؤل، نقش مارگل و گل­ هایی که هر کدام نشان مخصوص هر طایفه بوده است اشاره کرد. کارشناسان تعداد طرح­ های قالی ترکمن را بالغ بر 800 نوع ارزیابی کرده ­اند. گؤل نقش اصلی فرش ترکمن است، این نقش نمادی از لانه ی پرنده است. این طرح لوزی مانند در حقیقت نماد آشیانه ­ای است که پرنده در آن تخم گذاشته و جوجه­ هایش نیز در اطراف، سر از زیر بال مادر بیرون آورده­ اند و در دو طرف لوزی، سر پرنده ی مادر نشان داده شده است که اطراف را می­ پاید.

اکثر قالی­ های این منطقه از دو حاشیه ی بزرگ و چند حاشیه ی کوچک­تر تشکیل می ­شود. حاشیه ی بزرگ را اعلم می­گویند. "اعلم" در زبان ترکمنی یعنی رنگین­ کمان و در میان اعلم نقشی از درختی به نام "داغداران" دیده می­ شود. این درخت در فرهنگ ترکمن مقدس و محترم است و آن درختی است که چوب آن را به شکل خاصی تراشیده و به گردن کودک می­ آویزند تا از چشم زخم آسیبی به وی نرسد. تمامی این طرح­ها و سایر نقوش قالی ترکمن همگی بر پیوند عمیق قالی این منطقه با طبیعت و باورهای مردمانش دلالت دارد.