پیله دوزی ((آذربایجان غربی))

پیله دوزی ((آذربایجان غربی))

پیله دوزی ((آذربایجان غربی))

0

پیله دوزی به نوعی رودوزی اطلاق می شود که با دوختن بادام های به دونیم شده ی پیله ی ابریشم بر روی پارچه انجام گرفته باشد. پیله دوزی به صورت برجسته است و به همراه دوخت های تزیینی دیگر مانند ملیله دوزی، سرمه دوزی، پولک و سنگ دوزی انجام می شود. این دوخت مانند دوختهای تزیینی دیگر از سابقه ی کهنی برخوردار است ولی این که دقیقاً در چه تاریخی به کار گرفته شده مشخص نیست آنچه مسلم است در دوره ی اشکانیان این دوخت به همراه دیگر دوخت های تزیینی به کار گرفته می شد و در دوره ی ساسانی نیز به این دوخت توجه خاصی مبذول می شد و هم چنانکه دنباله ی این رواج را در دوران صدر اسلام به خصوص دوران سلجوقی و مغول در روی پرده های خانه خدا و دیگر تابلوهای دیواری می بینیم. 

مارکوپلو در دوران مغول از تعدد دوخت های تزیینی یاد می کند که پیله دوزی و زعره دوزی نیز جزو آنهاست. شاردن جهانگرد فرانسوی نیز در سیاحتنامه ی خود از توجه خاص سران دولت صفوی به برجسته دوزی ها یاد می کند و در سفرنامه ی خود از این رودوزی به عنوان یک دوخت زیبا و قابل توجه نام می برد. طرح هایی که در پیله دوزی به کار می رود بیشتر شامل پرندگان، گلوبوته و گل های حاشیه ای است. از این دوخت بیشتر برای تزیین تابلوها و یقه ی لباس استفاده می شود. از مواد مورد نیاز در این دوخت می توان به پارچه ( بیشتر مخمل، ماهوت یا ساتن سرمه ای یا مشکی)، پیله ی الوان یا خودرنگ، سرمه ای ساده، الماسی، طلایی یا نقره ای، سرمه ی مات، مروارید کروی یا اشکی یا گندمی، چسب سرد مایع، نخ محکم، پشم شیشه جهت برجسته کردن، منجوق و گاهی پولک اشاره کرد.

برای برش پیله ابتدا الگوی مورد نظر را روی کاغذی برش داده آن را روی پیله گذارده و خطوط دور آن را با مداد کشیده و بعد دور آن را با قیچی میبرند تا الگوی فوق از پیله به دست آید سپس وسط دو جدار پیله را از هم باز می کنند که پیله نازکتر شود پس از تهیه ی تمام برش های لازم از پیله، آنها را مطابق طرح روی پارچه قرار داده و به وسیله ی سوزن و نخ و در قسمت روی پیله با استفاده از ملیله و گاهی مروارید و منجوق بخیه می زنند. برای دوخت پیله ی برجسته در زیر برش های پیله پنبه می گذارند. انواع دوخت در پیله دوزی عبارت است از: ساقه دوزی با سرمه، دوخت بست و مرواریددوزی. از این دوخت برای تزیین تابلو، رومیزی، لباس و غیره استفاده می شود. هنر پیله دوزی در شهرهای ارومیه، اصفهان، کاشان، تفت، مهریز، یزد و رشت رایج است.


افزودن دیدگاه جدید