اگر بخواهیم سفری کوتاه داشته باشیم که در آن همزمان از جاذبه‌های تاریخی، طبیعی، مذهبی، غذا، سلامت، مردم‌شناسی و صنایع‌دستی بهره ببریم، بدون تردید روستای هجیج در استان کرمانشاه یک پکیج کامل برای ارائه به ما در اختیار دارد. هجیج که به‌شکل حجیج نیز نوشته می‌شود، روستایی بکر، در دل دره، در میان کوهستان و چشمه، با معماری بی‌نظیر، مردمانی مهمان‌نواز، تولیدات محلی ارگانیک، چشمه‌های معدنی و موسیقی گوش‌نواز است.
این روستا در 34 کیلومتری شهر پاوه و 123 کیلومتری شهر کرمانشاه قرار گرفته است. در قدمت آن حرف‌ها بسیار است، برخی گفته‌اند فردی از خاندان ائمۀ اطهار در زمان مبارزه با خلفای عباسی به این منطقه می‌آید و در مسیر خود به هر هنرمند مجربی که برمی‌خورد وی را با خود همراه می‌کند تا در نهایت در درۀ عمیق هجیج، این روستا را بنیان نهد. هجیج روستایی پلکانی با معماری سنگی است که در آن خانه‌ها کوچک است و سقف هر خانه حیاط خانۀ دیگری است. خانه‌ها به‌صورت خشکه‌چینی بدون ملاط ساخته شده‌اند، دو طبقه هستند و رو به رودخانۀ خروشان سیروان دارند. نام روستا نیز برگرفته از خصلت برجستۀ دره است و در زبان کردی به معنای درۀ سرسبز و عمیق است.
مساحت روستای هجیج 53 هکتار است، خیابان‌ها سنگفرش شده و روستا از شمال، غرب و جنوب در محاصرۀ کوهستان زیبای شاهو قرار گرفته است. در سمت شرق آن نیز روستای دل‌انگیز سیروان را می‌بینیم. مردمان خوش‌خوی هجیج به زبان کردی هورامی سخن می‌گویند و لباس‌های محلی رنگارنگ به تن دارند. دامداری، نگهداری از برخی پرندگان و نیز باغداری، مشاغل اصلی و منابع تولید درآمد مردمان این روستاست. آنها همچنین به تولیدات صنایع‌دستی نیز اشتغال دارند؛ علاوه بر تولید انواع لباس‌های کردی، هجیجی‌ها در بافت گلیم، جاجیم، شال، گیوه، دستمال و سبد نیز خبره هستند. آنها تلاش می‌کنند صنایع‌دستی کهن سرزمینشان مانند تولید چوخورانه و مرس‌بافی و همچنین استفاده از دستگاه جولایی را نیز احیا کنند که رو به فراموشی است. اینجا زمستان‌ها تا حد زیادی سرد است و بهترین زمان برای سفر به این مکان، تابستان و بهار است که هوای بسیار دل‌انگیزی را در طبیعت بکر و مراتع سرسبز پیاز، دول میشا و گاول می‌سازد. غاری در دهانۀ کوه با قطر دهانۀ شش متر آب چشمه‌ای خروشان را در برگرفته که محلی‌ها به آن بِل می‌گویند، این چشمه به رودخانۀ سیروان می‌ریزد. امکان قایق‌رانی در رودخانه یکی از تفریحات لذت‌بخشی است که برای گردشگران این منطقه فراهم است. اندکی جلوتر سرچشمۀ بل بالاتر از چند پله در دل گودالی پر از آب است که تا هجیج دو کیلومتر فاصله دارد. کوهنوردی در کوه شاهو دیگر گزینه‌ای است که می‌تواند بر جذابیت‌های این سفر بیفزاید. در حین کوهنوردی از برداشت گیاهان دارویی مثل گل گاوزبان، ختمی، گون و شنگ غافل نشوید. اینجا مسکن خرس، شغال، گرگ و روباه نیز هست. بنایی زیبا به نام بقعۀ امام‌زاده سید عبیدالله، از فرزندان امام موسی کاظم علیه‌السلام، فضایی دل انگیز برای عبادت در دل روستا فراهم آورده است که با مسجد مرکزی یا مسجد جامع کهن با معماری، ستون‌ها و حجاری‌های بی‌نظیر چوبی تکمیل می‌شود.
بر روی رودخانۀ سیروان سد داریان بنا شده است. در مرکز روستا نیز حوضی عمیق واقع است که به آن حوض پیر می‌گویند و در قدیم، پیش از لوله‌کشی آب، از آن برای وضو گرفتن و برداشت آب مصرف روزانه استفاده می‌کردند. هجیج به منطقۀ زیبای اورامان نیز نزدیک است و یکی از راه‌های دسترسی به آن از سمت مریوان، و انتخاب جادۀ اورامان تخت است. یکی از تجربه‌های منحصربه فردی که در سفر به این روستا نمی‌توان از آن گذشت، رفتن به مراسم سماع درویشان در خانقاهی است که پیروان قادریه در آن به ذکر و سماع می‌پردازند. در این مراسم نوای محلی سوزناکی به نام شمشال می‌نوازند که سازی بادی شبیه به نی است. چله‌خانه دیگر مکان معنوی، و از جمله آثار ملی ایران، در این روستا برای چله‌نشینی و عبادت است. اگر از کرمانشاه به هجیج می‌روید، ابتدا باید راه پاوه را پیش گیرید و پس از دو ساعت، از پاوه 25 کیلومتر در جادۀ کوهستانی پیش روید تا به نودشه برسید. از آنجا تا هجیج تنها نه کیلومتر راه است. از بابت اقامت در هجیج نیز خیالتان آسوده باشد، تعداد زیادی اقامتگاه بومگردی یا مسافرکاشانۀ زیبا در اینجا آمادۀ خدمات‌رسانی به مسافران هستند. همچنین استفادۀ از خانه‌های روستاییان نیز یکی از گزینه‌هاست.
