لباس محلی مردمان استان گلستان

54
لباس محلی مردمان استان گلستان

استان گلستان به مرکزیت شهر گرگان واقع در شمال شرقی ایران است که از جنوب به استان سمنان، از شرق به خراسان شمالی، از شمال به کشور ترکمنستان و از غرب به استان مازندران محدود شده است. این مجاورت با مناطقی با ریشه های فرهنگی متنوع به ترکیب قومی بسیار ناهمگنی در این استان منجر شده است که عمده ترین آنها فارس ها، اقوام ترک (آذربایجانی و قزلباش)، عشایر ترکمن، بلوچ، سیستانی و مازندرانی هستند. هر یک از این اقوام علاوه بر آداب و رسوم و باورهای خاص، پوشش سنتی منحصر به فردی نیز دارند. در اینجا به پوشش اصلی قوم ترکمن در این استان می پردازیم.

جنس لباس این اقوام از ابریشم، پنبه و کتان است که در این میان ابریشم بیشترین طرفدار را دارد.  نکتۀ مهم در لباس اقوام ترکمن نمود بارز انواع هنرهای دستی بومی در تولید آن است. زنان ترکمن پیراهنی بلندی تا سر پا به نام کوینک به تن می-کنند که در رنگ های بسسیار متنوع تولید می شود و روی آن بالاپوشی به نام چاود می پوشند که در واقع کت بلندی است مملو از سوزن دوزی  و سکه دوزی. رنگ غالب چاود سبزتیره، آبی کاربنی و قرمز است. روسری بزرگی که زنان ترکمن بر سر می کنند چارقد نام دارد که در میان زنان ایرانی سایر نقاط نیز بسیار محبوب است. در اینجا نیز نوع سرپوش زنانه بیانگر وضعیت تأهل زنان است. زنان متأهل ترکمن در زیر چارقد خود کلاه گردی به نام آلنگ بر سر می کنند. شلوارهایی با پاچه-های سوزن دوزی شده به نام بالاق به پا می کنند. گل میخ لی، قیرما، کفشی با نوک برگردان و پاشنه بلند، پاپوش های اصلی زنان ترکمن  است که عموماً توسط هنرمندان محلی تولید می شود. بسیاری از دختران ترکمن از کلاهی گرد و صاف به نام بؤروک یا عرقچین به جای روسری استفاده می کنند که بسیار مزین است و برخی نیز آن را زیر روسری شان می پوشند. لازم به ذکر است زیورآلات ترکمن که از شهرت و محبوبیت بالایی در میان اکثر زنان ایرانی برخوردار است، در واقع جزئی از لباس و پوشش ایشان به شمار می رود.

مردان ترکمن پیراهنی تا روی زانو یا زیر زانو به تن می کنند که دون نام دارد. این لباس فاقد دکمه است و روی آن از یک شال به عنوان کمربند استفاده می شود. پیراهن مردان ترکمن عموماً قرمز رنگ است، این رنگ رایج ترین رنگ در پوشش زنان و مردان است. حاشیۀ لباس مردان نیز مانند زنان سوزن دوزی می شود. چاکمن بالاپوشی از کرک شتر و ایچمک یا پوستین پوششی پوستی برای فصل سرماست. مردان ترکمن کوینک نیز بر تن می کنند. شلوارشان گشاد است و بالاق نام دارد. کلاهی پوستی معرف مردان ترکمن است که انواع مختلف دارد و تاخیا عرقچین مورداستفادۀ ایشان است. چاریق، دولاق و چپک اصلی ترین چکمه های مردان ترکمن است که شکل اصلی آن چرم است و نوکی برگردان دارد. 


افزودن دیدگاه جدید