دشت لاله های واژگون

دشت لاله های واژگون

چلگرد

دشت لاله های واژگون

22

«دشت لاله‌های واژگون» در نزدیکی شهر «چلگرد»، مرکز بخش و نیز روستای «بنواستکی» شهرستان «کوهرنگ»، در شمال غربی استان «چهار محال و بختیاری» است. دیار لاله­‌های واژگون، دشتی با گستره­ 3600 هکتار در شهرستان کوهرنگ در ارتفاع  بالای 2500 متری و در دامنه­ کوه «میلی» قرا گرفته است. دشت لاله‎های واژگون کوهرنگ رویشگاه و زادگاه نخستین و بنیادین این گل منحصربه‎فرد به شمار می­آید که امروزه خود یکی از 20 «اثر طبیعی ملی» است که تحت حفاظت سازمان محیط زیست ایران قرار دارد.

کوهرنگ یکی از بزرگ‎ترین پایگاه­های کوچ­روی کشور، پایگاه ایل «هفت لنگ» و نیز سرچشمه­ سه رود بزرگ «کارون»، «زاینده رود» و «دز» است که هر سه از قله «زرد کوه» بختیاری آغاز می­شوند.

لاله­ واژگون که در گویش بومی «گل بگریو» به  معنی «گل گریان» خوانده می­شود، از راسته­ سوسن­سانان است. این گل در جهان کمیاب و بی­مانند است و رایزنی‎ها برای پیوستن آن به فهرست جهانی یونسکو در حال انجام است. این لاله­ ویژه­ ایران از پایان فروردین و آغاز اردیبهشت ماه گل می­دهد و این روند تا پایان بارندگی­ها ادامه دارد. تا امروز از گل لاله­ واژگون 15 گونه در ایران شناسایی شده است که کاربرد دارویی نیز دارند.

گونه­ زرد لیمویی این گل به نام «لاله­ی زاگرسی» شناخته می­شود. لاله­ واژگون با تاریخ ایران از دوران باستان پیوندی دیرینه دارد. برای نمونه می­توان از نمای این گل در سرستون­های ساسانی و همچنین در تاق بستان نشان گرفت. همچنین این گل با استوره­ سیاوش و داستان مرگ غم‎انگیز او نیز پیوندی آیینی دارد، چنان‎که فردوسی در شاهنامه آورده است: «بیفکند سر را ز انده نگون ... بشد زان سپس لاله­ واژگون». این گل اندوهگین و گواه سوگ سیاوش در پاوه و اورامان، «اشک سیاوش» خوانده می­شود.

از پوشش گیاهی دشت لاله­های واژگون چهار محال بختیاری می­توان به گون، دافنه، کوما، لاله و تنگز اشاره کرد. در میان پوشش جانوری دشت­ لاله­های واژگون نیز می­توان کبک، کبک دری، کل، بز، خرس قهوه‌ای، زاغ نوک زرد و قرمز را سراغ گرفت. پس از این‎که گردشگرانی چند، این گل­های کمیاب را ناآگاهانه با پیاز و ریشه درآوردند، این خانه­ نخستینِ لاله­های واژگون آسیب بسیاری دید. اما امروزه می­توان گفت با فرهنگ­سازی بیشتر و همچنین آگاهی از پاس­داشت این گونه­ گیاهی ارزشمند، دشت لاله‎های واژگون کم‎تر شاهد چنین اتفاقات تلخی است.  


افزودن دیدگاه جدید