ساختمان شهرداری ارومیه

درست است که ارومیه به طبیعت زیبا و دریاچه‌ی نمکش معروف است، اما ارزش تاریخی و معماری ساختمان شهرداری ارومیه را نباید دست کم گرفت.

ساختمان شهرداری ارومیه در دوره‌ی پهلوی اول ساخته شد و همچنان در میدان انقلاب یا میدان ایالت سابق پابرجاست. از بازار قدیم ارومیه تا این‌جا حدود هزار و ۳۰۰ متر فاصله است. ساختمان شهربانی و ستاد لشکر نیز دور میدان انقلاب قرار گرفته‌اند که در این میان زیبایی عمارت شهرداری بیشتر به‌چشم می‌آید. پهلوی اول دستور ساخت این بناها را در سال ۱۳۰۷ در سفری به ارومیه صادر کرد.

ساختمان بلدیه یا شهرداری ارومیه را آلمانی‌ها طراحی کردند و مشهدی محمد حسین معروف به ملا اوستا آن ‌را ساخت. او از معماران معروف شهر بود و اثر هنرمندانه‌ای به‌جا گذاشته است. ملا اوستا تحصیلات ویژه‌ای نداشت، اما در طراحی شهری و آبادی ارومیه نقش پررنگی داشته است.

ساختمان شهرداری کنونی، اولین ساختمانی‌ست که در این شهر به‌عنوان بَلَدیه ساخته شد. حسین خان جهانگیری معروف به بیگلربیگی نخستین شهرداری بود که در این عمارت کارش را آغاز کرد. او برای زیباسازی شهر زحمت زیادی کشید و خدمت زیادی به ارومیه کرد.

روس‌ها این عمارت را در شهریور ۱۳۲۰ بمباران کردند و بخش‌هایی از آن ویران شد. اوستا مهبور و یک استاد کار ارمنی با همکاری یکدیگر ساختمان را بازسازی کردند و آلمانی‌ها پلان اصلی عمارت را به‌شکل عقابی با بال‌های گسترده طراحی کردند؛ بنایی شبیه به عمارت شهرداری تبریز. در بالای نمای ساختمان روی کتبه‌ای آجری عبارت شهرداری ارومیه دیده می‌شود. این عمارت از زیرزمین، طبقه‌ی همکف و طبقه‌ی اول تشکیل شده است.

موتورخانه در زیرزمین قرار دارد. فضاهای اداری و سرسرا در طبقه‌ی اول دیده می‌شوند و طبقه‌ی دوم باقی‌مانده‌ی فضای اداری و سالن اجتماعات را در خود جا داده است. پلکان دوطرفه با خم چشم‌نوازی همکف را به طبقه‌ی اول می‌رسانند.

جلوی ورودی و نمای اصلی عمارت، چهار ستون می‌بینیم و بالکنی که در طبقه‌ی اول ساخته شده و جلوه‌ی باشکوهی به نمای ساختمان داده‌ است. پنجره‌ها از بیرون به‌شکل نیم‌دایره دیده می‌شوند که احتمالا برای دریافت نور و گرمای بیشتر به این ترتیب طراحی شده‌اند. ضمن این‌که قاب پنجره‌ها در دو طبقه با هم متفاوت است و پنجره‌های طبقه‌ی دوم در بالا به‌شکل نیم‌دایره هستند.

سقف ساختمان شیروانی است که در قسمت‌های کناری شیب ملایمی دارد. شب‌ها تصویر عمارت در آب استخر میدان انقلاب می‌افتد و جلوه‌ی باشکوهی دارد.

 از میدان می‌توانید قدم‌زنان به سمت بازار قدیم ارومیه بروید که یادگار دوره‌ی صفوی‌ست. بازار ارومیه گنبدها و طاق‌های چشمگیر و راسته‌های مختلفی دارد، مثل طلافروشی و فرش فروشی. پس از آن به سراغ برج سه‌گنبد بروید و نقل ارومیه را هم به عنوان سوغات فراموش نکنید.