در جنوبیترین قسمت استان آذربایجان غربی، شهرستان سَردَشت و کمی بالاتر از آن شهرهای پیرانشهر و مهاباد قرار گرفتهاند. شهرهایی که تنوع قومی و فرهنگی در آنها دیدنی است. کرد و ترک در کنار هم در دل کوهستان زاگرس، زندگی میکنند و در هشت سال دفاع از مرزهای ایران در صف اول حفاظت از این سرزمین بودهاند.
سفر را از شهر مهاباد در جنوب دریاچه ارومیه آغاز میکنیم. اگر اهل سفر با قطار هستید، بدانید و آگاه باشید که در سالهای اخیر خط آهن به این شهر رسیده است و قطار از تهران به سمت مهاباد و از آنجا تا ارومیه میرود.
عبور رودخانه مهاباد از درون شهر، مناظر جذابی را در این شهر برای گردشگران و مردم شهر مهیا کردهاست. پرواز پرندههای مهاجر و بومی در اطراف رودخانه و در کنار مناظر شهری، حکایت از مهربانی مردم این شهر با طبیعت و حیاتوحش دارد.
وقت تنگ است و باید از فصل بهار این منطقه نهایت استفاده را کرد. حمام میرزا رسول یا حمام خان میزبان موزه مردمشناسی مهاباد است و بهترین مکان برای این که با سبک زندگی مردم منطقه، لباس، موسیقی و آداب و رسوم مهابادیها آشنا شوید.
اگر اهل کوهنوردی هستید، حتما سری به کمپ سهکانیان در بلندیهای چسبیده به شهر بزنید و اگر علاقمند به محوطههای تاریخی، محوطه باستانی بردهکنته و گوردخمه فَخریگاه در فاصله نزدیکی از مهاباد ارزش دیدن دارند.
طبیعتگردها از مهاباد تا غار آبی سهولان کمتر از یک ساعت راه پیش رو دارند. اما درون شهر، علاوه بر بافت قدیم و بازار قدیم، میتوانید به تماشای مسجد جامع مهاباد که نام قدیم آن مسجد سرخ است بروید.
بازار مهاباد یکی از جذابترین نقاط این شهر برای طبیعتگردان و کوهنوردان است چرا که وسایل طبیعتگردی و کمپینگ و لباسهای کوهنوردی با شرایط خاص و قیمتهای مناسب از هر نوعی در آن یافت میشود.
حال وقت آن است که راهی شوید. جاده مهاباد به سردشت در فصل بهار به مانند یک تابلوی نقاشی است. بیش از دو ساعت راه پیش روی شماست اما عجله نکنید و با آرامش برانید. جاده کوهستانی و پرپیچ و خم و در عین حال بسیار زیباست. حتما در میان راه، در یکی از قهوهخانهها همزمان که با مردان و زنان بامحبت کرد گپ میزنید، چای بنوشید و کمی استراحت کنید.
نرسیده به سردشت و با مشاهده تابلوی رَبَط، از سرعت خود بکاهید و جاده خاکی کانیگراوان را در پیش بگیرد و شگفتزده شوید!
به سردشت خوش آمدید! شهری که در زمان جنگ عراق، مورد حملات ناجوانمردانه شیمیایی قرار گرفت و تابلوی ورودی شهر، این موضوع را به شما یادآور میکند.
اما پایان این مسیر پیشنهادی، یکی از پرآبترین و در عین حال زیباترین آبشارهای ایران است. آبشار شلماش در حدود 10 کیلومتری شهر سردشت واقع شده است و مسیر دسترسی آن با تابلوهای متعدد مشخص شده است. آبشار در سه طبقه جدا شکل گرفته است و پلههای دسترسی به پایین آبشار، این امکان را به شما میدهد که با آب رودخانه زاو، همراه شوید و لحظه لحظه این فرود را حس کنید.