جاجیم بافی خلخال((اردبیل))

جاجیم بافی خلخال((اردبیل))

جاجیم بافی خلخال((اردبیل))

24

شهرستان خلخال یکی از مراکز مهم صنایع ­دستی استان اردبیل و نیز کشور محسوب می ­شود، مهم ­ترین صنایع این منطقه، جاجیم ­بافی است. جاجیم، دست بافته­ ای است که معمولاً دارای طرح­ های راه راه و لوزی و الوان زیباست که در قدیم روی کرسی می ­انداخته­ اند. از آن­جا که در گذشته برای پیچیدن رختخواب و به اصطلاح جای خواب از این دست ­بافته استفاده می­ کردند و به آن جای جمع نیز می­ گفتند و به مرور زمان و برای راحتی تلفظ به آن جاجیم گفته ­اند.

تارهای جاجیم از پشم­ های رنگارنگ بوده البته گاهی از ابریشم ­های الوان نیز به عنوان تار استفاده می­ شود و برای پود بدان علت که دیده نمی­ شود از نخ پنبه ­ایِ عموماً خاکستری یا مشکی استفاده می­ کنند. برای جاجیم­ بافی به دو نفر یا سه نفر استادکار و بافنده‌ی خبره نیاز است و روش کار بدین صورت است که ابتدا چله‌ی موردنظر را در محوطه‌ی باز کشیده می­کنند، از آنجا که در داخل منازل روستایی فضایی به طول 15 متر کمتر پیدا می­ شود اغلب جاجیم را در معابر (کوچه و میدان ده) مستقر می­کنند و این عمل را اصطلاحاً درازکردن جاجیم می ­گویند و هنگامی که مشغول کار نیستند چله و سه پایه را جمع و موقع کار دوباره و به­ سادگی آن را دراز می­ کنند. سپس، به وسیله‌ی تیرک، وسط چله را سر پا و تعدادی از تارها را جدا می ­کنند، و این زمانی است که می ­توان بافت جاجیم را شروع کرد.

معمولاً جاجیم را به طول 10 الی 15 متر و عرض 15 تا 25 سانتی­متر می­ بافند و پس از پایان بافت، با بریدن و پهلوی هم دوختن قطعات اقدام به تهیه ابعاد موردنظر می­ کنند. مواد اولیه‌ی جاجیم هر چقدر مرغوب­ و محکم باشد کار بافت برای بافنده آسان تر می­ شود. در منطقه خلخال جاجیم­ بافی نوعی فعالیت فصلی محسوب می­شود و بافندگان روستایی شال را فقط در زمستان یعنی فصلی که فشار فعالیت ­های کشاورزی و چوپانی کمتر است می­ بافند. نقش های جاجیم در مناطق روستایی خلخال عبارتند از: نقش جولما، نقش سیرقا، نقش گچی دیزناقی، نقش احرامی، نقش اوزیگ قاشی، نقش پیچاق اوجو، نقش همیان، نقش ساده تخته ­ای، نقش بلی بوقما و نقش بادامی. تولیدات جاجیم در آثاری چون زیرانداز، پادری، سجاده، رومیزی، روتختی، رویه کرسی، رویه مبل، و در کارهای تکمیلی به همراه چرم استفاده می ­شود.


افزودن دیدگاه جدید