گلیم بافی هرسین ((کرمانشاه))

گلیم بافی هرسین ((کرمانشاه))

گلیم بافی هرسین ((کرمانشاه))

20

گلیم یک بافته‌ی داری فاقد گره است که از روزگاران کهن در ایران به­ عنوان زیرانداز استفاده می­ شده و در شمار هنرهای دستی عشایر و روستاییان ایران به شمار می­ آید. شهرستان هرسین در استان کرمانشاه یکی از مراکز مهم تولید گلیم دستباف در ایران است که دست­بافته ­های آن با همین نام از آوازه‌ی جهانی برخوردار است. یکی از دلایل عمده‌ی اشتغال مردان و زنان به این هنر در هرسین کرمانشاه رواج شغل دامداری در میان خانواده ­ها و تولید پشم بسیار مرغوب در این استان و شهرستان­ های آن است که منجر به استفاده از مواد اولیه‌ی کاملاً طبیعی برای بافت گلیم هرسین شده و همین امر به یکی از خصیصه­ های ممتاز گلیم این شهر بدل گشته است.

در رابطه با شباهت­ های میان گلیم هرسین و شیریکی ­پیچ سیرجان و احتمال تأثیر و تأثراتی میان این دو سخنانی به میان آمده است. اما گلیم هرسین به صورت دورو بافته می­ شود و رنگ زمینه‌ی آن عمدتاً آبی تیره یا قرمز پخته است. همچنین رنگ­ های دیگری چون سفید، سبز و سرخابی نیز در گزینه ­های رنگی بافندگان هرسین وجود دارد. هرسین از منظر جغرافیایی در جنوب شهر باستانی کنگاور واقع شده و بررسی ­ها در نقش ­برجسته­ های سایت­ های باستانی پیرامون قدمتی دست­کم 2000 ساله را برای تولید و کاربرد این دست­ بافته‌ی زیبا و نقوش آن در منطقه به اثبات می ­رساند.

نقشه­ های گلیم هرسین ذهنی باف بوده و سینه به سینه و نسل به نسل منتقل می ­شده است. نقوش رایج در این گلیم را می­توان به چهار دسته‌ی کلی تقسیم کرد: 1- نقوش انسانی؛ 2- نقوش حیوانی؛ 3- نقوش گیاهی؛ 4- اشیاء؛ که همگی نام­ های محلی بسیار زیبا دارند و تماماٌ برگرفته از طبیعت پیرامونی و محیط ریست مردمان این خطه هستند که برای سازگاری با شیوه‌ی بافت گلیم به صورت انتزاعی درآمده ­اند. در میان نقوش انسانی می­ توان به نقش چَم (چشم) برای دوری از چشم ­زخم، دست وناو دست (دست در دست) به نشان همبستگی،  و بوی (عروسک) نماد محافظان شهر، خانه و خانواده، اشاره کرد. نقوش حیوانی نیز شکل انتزاعی حیواناتی چون بط (اردک)، پپی (پروانه)، چنگ پشی (چنگ گربه)، تیر ترمه (خرگوش)، چه غل (شغال)، کلژدم (عقرب)، مل چفته (گردن کج)، ملوچک (گنجشک)، مار، و ماراوی (مرغابی) هستند. امروزه گلیم هرسین را نه تنها در خود شهر هرسین بلکه در سایر شهرهای استان از جمله گیلان­غرب، اسلام ­آباد غرب و جوانرود نیز می­ بافند.


افزودن دیدگاه جدید