استان اصفهان

اصفهان، استانِ گنبدهای فیروزه‌ای، دیواره‌های اسلیمی، پل‌های معروف و بناهای کم‌نظیر در مرکز ایران است. این استان سومین استان پرجمعیت و ششمین استان پهناور ایران است. جمعیت استان علاوه بر فارس‌ها، از لرهای بختیاری، گُرجی‌ها و جمعیت اندکی از ارمنی‌‌ها و یهودی‌ها تشکیل می‌شود. بخش بزرگی از مساحت آن پوشیده از کویر و بیابان است که در سال‌های گذشته به دلیل خشکسالی‌ به مساحت آن‌ها افزوده شده است.‌

تاریخچه

نخستین سندهای مکتوبی که از تاریخ این ناحیه از کشور در دسترس است، نشان می‌دهد که اصفهان در سده‌ی یکم میلادی از بخش‌های مشهور کشور و به «سپانه» موسوم بوده است. در نقشه‌ای که بطلمیوس، فیلسوف و اخترشناس یونان باستان (150 سال پس از میلاد) از جهان ترسیم کرده است، نام «اسپدانا» که در محل اصفهان کنونی قرار دارد به چشم می‌خورد.

این شهر در سده‌های متمادی پایتخت ایران و از آبادترین و زیباترین شهرهای جهان بوده است. اصفهان در دوره‌ی صفویه از پررونق‌ترین و متمدن‌ترین شهرها و برای مدتی پایتخت ایران بوده و بیشتر آثار تاریخی آن به جای مانده از همین دوران است.

جغرافیا

اصفهان از شرق به استان‌های یزد و خراسان جنوبی، از شمال به استان‌های سمنان، قم و مرکزی، از غرب به استان‌های لرستان و چهارمحال و بختیاری و از جنوب به استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و فارس محدود می‌شود.

این استان قطب تولیدات آهن و فولاد کشور و از مهم‌ترین مراکز تهیه و تولید صنایع‌دستی ایران است.

این استان در مرکز فلات ایران واقع و بخش‌های وسیعی از آن با بیابان پوشیده شده است. بخش‌هایی از آن نیز شامل سرزمین‌های کوهستانی با آب‌وهوایی معتدل است.

رود زیبای زاینده‌رود که از ارتفاعات جنوب غرب ایران سرچشمه می‌گیرد از این استان عبور می‌کند.

آب و هوا

بخش‌های بیابانی استان اصفهان در تابستان‌ها گرم‌وخشک و در زمستان‌ها بسیار سرد است. شهرهای کوهستانی این استان مانند سِمیرُم، خوانسار، فَریدَن، فریدون‌شهر و چادِگان آب‌وهوایی معتدل و مطلوب دارند.

شهرستان‌های استان اصفهان

استان اصفهان با وجود در برداشتن ۱۰ درصد از مساحت بیابان‌های کشور، یکی از پرجمعیت‌ترین استان‌های ایران است که شامل بیش از ۲۰ شهرستان می‌شود.  آران‌وبیدگل، اردستان، اصفهان، برخوار و میمه، بوئین و میاندشت، تیران و کرون، چادگان، خمینی‌شهر، خوانسار، خور و بیابانک، سمیرم، شهرضا، دهاقان، فریدن، فریدون‌شهر، فلاورجان، کاشان، گلپایگان، لنجان، مبارکه، نایین، نجف‌آباد و نطنز شهرستان‌های استان اصفهان هستند.

اصفهان

اصفهان سومین شهر پهناور و سومین شهر پرجمعیت کشور و یکی از شهرهای اصلی موردتوجه گردشگران خارجی است. این شهر مهد معماری ایرانی و اسلامی و از بزرگ‌ترین مظاهر تمدن ایران در ادوار گوناگون بوده است.

هر گوشه‌ی این شهر می‌توانید بنایی تاریخی با معماری زیبا و حیرات‌انگیز بیابید که برخی از آن‌ها به عنوان میراث تاریخی بشر در یونسکو ثبت شده‌اند. اصفهان شهر پل‌های سرپوشیده، گنبدها و مناره‌های زیباست. میدان نقش‌جهان اصفهان که مسجد شیخ‌لطف‌اله، مسجد امام، سردر قیصریه و عمارت عالی‌قاپو را در خود جای داده با بازار سنتی آن، از جاذبه‌های اصلی شهر است. منارجُنبان، سی و سه پل، پل خواجو، کاخ چهل‌ستون، باغ پرندگان، عمارت هشت بهشت، باغ گل‌ها، چهارباغ، کلیسای وانک، باغ پرندگان و بزرگ‌ترین آکواریوم ایران از دیدنی‌های این شهرِ خاطره‌انگیز هستند.

آران و بیدگل

آران و بیدگل از شهرهای شمالی استان اصفهان، شهری کویری با آب‌انبارها و قنات‌های بسیار است. کویر و کاروان‌سرای مرنجاب که مقصد بسیاری از دوست‌داران طبیعت بیابانی از سراسر ایران و جهان است، در نزدیکی این شهر قرار دارد. مردم آران و بیدگل به زبان فارسی با لهجه‌ی اختصاصی «آران و بیدگل» صحبت می‌کنند. مسجد جامع و امام‌زاده محمد هلال از اماکن مذهبی این شهر، حمام رئیسه، دریاچه نمک و شهر زیرزمینی اویی از دیگر دیدنی‌های آن است.

نطنز

نطنز هم از شهرهای کویری اصفهان است که مردم آن به یکی از کهن‌ترین گویش‌های فارسی با نام «راجی» صحبت می‌کنند. روستای تاریخی ابیانه، از توابع این شهرستان، مقصد اصلی بسیاری از مسافران نطنز است. این روستا به رنگ اُخرایی بناها و دیوارهایش شهرت دارد. آتشکده‌ی ابیانه نمونه‌ای از معابد زرتشتیان -به جا مانده از دوران پیش از اسلام- است که آن را قدیمی‌ترین بنای منطقه می‌دانند.

کاشان

کاشان شهر گلاب‌های معروف، گل‌های سرخ و معطر و بناهای تاریخی کهن است. جاذبه‌های دیدنیِ بسیار و آداب و رسوم ویژه در برگزاری مراسم گلاب‌گیری همه‌ساله تعداد بی‌شماری از گردشگران داخلی و خارجی را به این شهر می‌کشاند. باغ و حمام فین، خانه‌های تاریخی همچون خانه بروجردی‌ها، عامری‌ها و طباطبایی‌ها با معماری جذاب، مسجد آقابزرگ، و بازار سنتی کاشان با انواع سوغاتی‌ها و صنایع دستی، آبشار نیاسر، چهارطاقی نیاسر، تپه سیلک و کویر ابوزیدآباد از نقاطی هستند که نباید دیدن آن‌ها را در سفر به کاشان از دست بدهید.

چادِگان

چادِگان از شهرهای سرسبز و خوش آب‌وهوای استان اصفهان است که به دلیل چشمه‌سارها و رودخانه‌های پرآب و آب‌وهوای مطبوع، به ویژه در فصل تابستان، به بهشت استان معروف است. دهکده‌ی تفریحی زاینده‌رود، مشهد کاوه که آن را محل کشته شدن و دفن کاوه آهنگر و پسرش کارِن می‌دانند، دریاچه‌ی سد زاینده‌رود، خانه‌ی معظم‌الملک میرپنج و روستای آنالوجه از مراکز گردشگری این شهر است.

گلپایگان

گلپایگان از شهرهای تاریخی استان است که به کباب‌های خوش‌طعم، طبیعت زیبا و دوغ و محصولات لبنی طبیعی معروف است.

مسجد جامع، مناره‌ی گلپایگان، دریاچه‌ی سد گلپایگان، روستای وانشان -با رودهایی که به داشتن آب‌های گوارا مشهورند، ارگ تاریخی گوگَد و کبوترخانه‌ی گلپایگان از دیدنی‌های این شهر تاریخی است.

خوانسار

خوانسار شهری کوچک با طبیعتی زیبا در مجاورت گلستان‌کوه شکل گرفته‌است. شکفتن گل‌های لاله واژگون در فصل بهار در دامنه‌های این کوه، چهره این منطقه را دگرگون می‌کند. پارک جنگلی سرچشمه، مقبره‌ی بابا پیر ترک، روستای دره‌بید، خانه حبیبی‌ها و خانه ابهری‌ها از جمله جاذبه‌هایی هستند که در سفر به خوانسار می‌توانید به دیدن آنها بروید.

اقامت‌گاه‌ها

پیدا کردن اقامت‌گاه و هتل مناسب در اصفهان به دلیل وجود امکانات گردشگری خوب، کار چندان دشواری نیست. علاوه بر هتل‌هایی چون هتل کوثر، هتل عباسی، هتل آسمان، هتل سفیر، هتل عالی‌قاپو، هتل سپاهان، هتل توریست، هتل شیخ‌بهایی، هتل خواجو و ده‌ها هتل دیگر، اقامت‌گاه‌های بوم‌گردی استان هم با فضا و پذیرایی سنتی، میزبان‌ شما در سفر به این استان خواهند بود. دو اقامت‌گاه‌ پاسارگاد و اشکانی که در فضایی خاطره‌انگیز با خوراکی‌های بومی و اصیل از مهمانان پذیرایی می‌کنند، از اقامت‌گاه‌های بوم‌گردی استان اصفهان هستند.

همچنین در شهرهایی که فاصله‌ی بیشتری از مرکز استان دارند، می‌توان در خانه‌های محلی و بومی اقامت کرد.

رستوران‌ها

گردشگران که در همه‌ی فصل‌های سال به اصفهان سفر می‌کنند، انتخاب‌های زیادی برای رستوران‌گردی و امتحان کردن غذای مورد علاقه‌‌شان خواهند اشت. از چشیدن طعم معروف‌ترین غذای سنتی اصفهان یعنی بریانی در بریانی اعظم یا غذاهای ایرانی و خورش‌ماست‌های شهرزاد و خوانسالار، تا یک تجربه متفاوت در رستوران گردان هتل آسمان، در هر نقطه‌ای از اصفهان می‌توانید رستورانی با غذاهای لذیذ را امتحان کنید.

غذاهای محلی

بریانی چرب و لذیذ، کاله جوش، اشکنه، کباب زردک، یخمه ترش، حلیم بادمجان و کشک بادمجان، یخنی لوبیا، قیمه ریزه، آش سماق، شله بریان با زیره و دسر خوش‌طعم خورش ماست، غذاهایی هستند که سفر به اصفهان فرصت چشیدن آنها را در اختیار گردشگران می‌گذارد.

 سوغات

معروف‌ترین ره‌آورد اصفهان گز شیرین، تهیه شده از انگبین و مغز پسته یا مغز بادام است. پولکی و نبات اصفهان، گردو و عسل خوانسار، خشکبار، برنج لِنجان، کلوچه برنجی، برشتوک، جوز قندی (که از نوعی هلوی محلی به نام الگ تهیه می‌شود)، انواع نقره‌کاری‌ها، سفره‌های قلم‌کار و دیگر صنایع دستی را می‌توان از سفر به اصفهان با خود به یادگار برد.

صنایع دستی

اصفهان را قطب هنرهای دستی ایران می‌دانند و در هر گوشه‌ای از شهر می‌توان صنعتگر یا هنرمندی را یافت که این ادعا را تایید کند. افزون بر فرش و گلیم و مینا، در بازارهای اصفهان می‌توان هنرمندانی را دید که به خاتم‌کاری، گچ‌‌‌بری، گره‌چینی، کاشی‌کاری، مس‌گری، منبت‌کاری، سفال‌گری، قلم‌زنی، مینیاتور، زری و مخمل‌بافی، قلم‌کاری (روی پارچه و سفره) و فیروزه‌کوبی مشغول‌ هستند و مهم‌ترین صنایع دستی این استان را خلق می‌کنند.

آداب و رسوم

نوروز و تحویل سال نو برای اصفهانی‌ها هم مثل سایر نقاط ایران، یکی از مهم‌ترین سنت‌هاست که با آداب ویژه‌ بزرگ داشته می‌شود.

مراسم آتش‌افروزی در نطنز، مراسم چله بزرگ و چله کوچک، اسبندی و شب اسفند در کاشان، یلدا و چهارشنبه‌سوری، سقاخوانی در محرم، جشن آب‌ریزان، مراسم سنتی و مذهبی قالی‌شویان در مشهد اردهال از جمله آداب و رسوم این استان است.