تذهیب ((مرکزی))

تذهیب ((مرکزی))

تذهیب ((مرکزی))

31

یکی از رشته های صنایع دستی ایران که جز صنایع مستظرفه محسوب می شود، هنر تذهیب نام دارد. صنایع مستظرفه به آن گروه از صنایع دستی اطلاق می شود که بُعد هنری آن بیش از بُعد صنعتی آن باشد. و آن عبارت است از طلاکاری و طراحی نقوش اسلیمی و ختایی بر روی اوراق کتاب یا آثار نگارگری (مینیاتور) به عبارت دیگر، تزیین نوشته ها و تصاویر، با رنگ طلا و دیگر رنگ های طبیعی، گیاهی یا معدنی مانند لاجورد، اخرا، نیلی و .. به همراه نقوش گل و گیاه و یا هندسی در هم تابیده است.

از آنجا که هنر کتاب سازی، همواره در نظر ایرانیان، شغلی بسیار مهم و مورد احترام بوده و نوعی ارزش گذاری بر کتاب است و از این رو هنرهای خوشنویسی، مصورسازی، تذهیب و تجلید اهمیت داشته، زیرا همه ی این هنرها و فنون در ارزش گذاری کتاب موثر بوده است. در غالب مواقع تزیین کتاب، بعد از متن مورد توجه قرار می گرفته، لذا از تذهیب کاران برای تزئین کتاب دعوت به عمل می آمد و حتما برای کتب با ارزش از تذهیب استفاده می شده است. هنر تذهیب با استفاده از قلم مو و رنگ های گیاهی، معدنی و ورقه های طلا انجام میشد، ولی امروزه تا حدودی از رنگهای آماده استفاده می شود. تذهیب به معنای زراندودکردن و طلاکاری با نقوش الهام گرفته از طبیعت، ولی کاملاً تجریدی، منظم و هندسی است که با خطوط مشکی و آب طلا تزیین شده، یا رنگ هایی دیگر همچون شنگرف، لاجورد، سفیدآب زنگار و زعفران در آن به کار رفته است. در اوایل دوره ی اسلامی، تذهیب برای تزیین و جداسازی آیات قرآن مجید مورد استفاده قرار گرفت. در سده ی سوم و چهارم هجری ساده و بی پیرایه و با نقوش ساده و هندسی به کار گرفته شد. در سده ی ششم و هفتم متین و منسجم و در سده ی هشتم با شکوه و مجلل، در سده ی نهم و دهم ظریف و پرمایه و در سده ی یازدهم و دوازدهم به اوج تنوع و تعدد مکاتب خود رسیده است. از مذهبان و هنرمندان معاصر می توان به مرحوم استاد نعمت اللهی اشاره کرد که آثار زیبای او بر روی در چوبین هنرستان نقاشی کمال الملک نقش بسته است. استاد علی درودی، استاد محمدعلی زاویه، استاد باقری، و استاد محمود فرشچیان از دیگر اساتید مطرح و صاحب سبک این حوزه ی هنری ایران هستند. این هنر هماکنون در بسیاری از شهرهای استان مرکزی و مشخصاً در اراک در حال ترقی چشمگیری است و هنرمندان فعال در این رشته اکثراً شاگردان استادان به نام ایرانی هستند. 


افزودن دیدگاه جدید