تربت جام یکی از شهرستان‌های استان خراسان رضوی است که نام آن از شیخ احمد جام برگرفته شده است. به گفتۀ برخی نیز نام این شهر برخاسته از شکلی است که در قدیم از ارتفاعات پیرامونی به چشم می‌آمده است. در طول تاریخ این ناحیه و و مرکز آن را با نام‌های مختلفی چون پوژگان، بوزجان و جام نیز می‌شناسیم. این شهرستان از شمال به مشهد مقدس، از شرق به رودخانۀ هریرود، از غرب به شهرستان تربت حیدریه و از جنوب به کشور افغانستان منتهی می‌شود. شهرهای این شهرستان عبارتند از صالح‌آباد، نصرآباد و نیل شهر. ارتفاع شهرستان از سطح دریاهای آزاد 928 متر است. مساحت این شهرستان حدود 8166 کیلومتر مربع است و در شرق خراسان ساخته شده است. بر اساس آخرین سرشماری جمعیت تربت جام 262712 نفر بوده است. اکثر ساکنین این شهرستان مسلمان و پیرو مذاهب شیعه و سنی هستند. اقوام مختلفی از جمله ترکمن، عرب، بلوچ و فارس در این منطقه در کنار هم همزیستی دارند. این شهر همچنین از منظر آب و هوایی در منطقۀ نیمه بیابانی با تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌‌های سرد قرار دارد و بافت اقلیمی آن در بخش شمالی کوهستانی است که مهم‌ترین ارتفاعات آن کوه شاهنشین با لندی 2117 متر و عرض 48 کیلومتری است. این کوه پرآب‌ترین کوه این منطقه با جنگل‌های طبیعی پسته است. دشت جام که بخشی از حوضۀ آبریز قره قوم به شمار می‌آید دارای رودخانۀ جام و هریرود است. این دشت بسیار حاصلخیز است و محصولاتی عمده از جمله گندم، چغندر، جو، پنبه، خربزه، هندوانه، زیره و محصولات باغی در آن کشت می‌شود.
تربت جام در شمال خراسان به‌عنوان یک خطۀ تاریخی، فرهنگی، ادبی و هنری مشهور است و مردمان برخاسته از این شهر، نشانی از پیشینۀ فرهنگی و تاریخی را معمولاً با خود دارند. زنان این خطه از خراسان به انواع هنرهای دستی از جمله قالیبافی، کرباس‌بافی، پلاس‌بافی، جوال و خورجین‌بافی مشغول هستند که در این میان قالی تربت جام یکی از مهم‌ترین صنایع این استان به شمار می‌رود که جنبۀ صادراتی نیز دارد. از جمله دیگر صنایع مشهور این خطه می‌‌توان به بافتن دستمال و چادرشب اشاره کرد.
این شهرستان از منظر جاذبه‌های تاریخی نیز بسیار غنی است و آثاری چون آرامگاه شیخ جام، پل خاتون، تپه جهانگیز آباد، تپه سراب، تپه شورقلعه، تپه صدرآباد، تپه طلایی، تپه قشه توت، تپه گرماب، تپه گلارچه، تپه گنج آباد، خواجه حسام، قلعه استای، قلعه زورآباد، قلعه فیض‌آباد، قلعه گبری، قلعه گوش لاغر، قنقر، کاریز دیوان، گلار صارم و مسجد خواجه عزیزالله را در دل خود جای داده است.
در میان تمامی جاذبه‌های این شهرستان کهن، امروزه بیش از هر چیز آن را به‌عنوان حوزه‌ای مهم و پتانسیلی قدرتمند در زمینۀ گردشگری فرهنگی و یکی از زیرشاخه‌های نوین آن، یعنی گردشگری موسیقی، می‌شناسند. موسیقی تربت جام از پیشینه‌ای بسیار کهن در ایران زمین برخوردار است. دوتار مهم‌ترین سازی است که در این شهر با مهارت بسیار نواخته می‌شود. موسیقی این خطه برخاسته از دل آیین‌ها و آداب و رسومی هزاران ساله است. منظومه‌خوانی، شاهدخوانی، اضحی خوانی، صلوات‌خوانی، موسیقی سفر، لالایی مادران، موسیقی آموزشی، مناجات، نعت، منقبت و فضیلت‌خوانی از جمله شاخه‌های موسیقی آوازی در تربت جام است. دوبیتی خوانی نیز در موسیقی این خطه بسیار رایج است که آن را در اشکال دوبیتی‌های عاشقانه، هجرانی، حکمی و عرفانی می‌شنویم. موسیقی مقامی شامل دستگاه‌ها، نغمه‌ها و آوازهایی است که از هزاران سال پیش تا به امروز سینه به سینه در میان مردم این منطقه جریان داشته و هر آنچه دلنشین‌تر، ساده‌تر و قابل‌فهم‌تر بوده امروزه در میان مردم باقی مانده است. این موسیقی می‌تواند سبب ارتقای روح انسانیت و نوع دوستی می‌شود و به جامعه هویت می‌بخشد. همچنین انواع رقص‌ها و بازی‌های محلی در منطقۀ تربت جام رایج است. رقص هتم یا هتن، هپل بازی و چوب بازی از آن جمله است.
