کوه سبلان که در زبان ترکی به آن «ساوالان» گفته میشود، از کوه‌های مرتفع ایران به شمار میآید. این کوه پس از دماوند و علمکوه، سومین قله بلند ایران لقب دارد.كوه آتشفشاني سبلان در شمال شرقي ایران و در 25 كيلومتري جنوب شرقي مشكين‌شهر استان اردبیل واقع است.
سبلان یک قله آتشفشانی است و ارتفاع قله آن به ۴۸۱۱ متر میرسد که بر فراز آن، دریاچه زیبایی قرار دارد. اگرچه سبلان در بیشتر ماه‌های سال پوشیده از برف و یخ است، اما آب‌گرم‌های طبیعی فراوانی در دامنه این کوهستان وسیع وجود دارد که زبانزد هستند.
کوه سبلان در فرهنگ مردم منطقه نیز جایگاه والایی دارد. بسیاری این کوه را محل تولد زرتشت میدانند. چرا که در کتابهای گوناگون به پایین آمدن زرتشت از این کوه اشاره میشود. جایگاه فرهنگی این قله در میان مردم منطقه به حدی است که به نام آن، قسم یاد میکنند.
به طور کلی شهرستان اردبیل از منظر پوشش گیاهی و گیاهان خودرو بسیار غنی و منحصربهفرد است. بهخصوص منطقه سبلان که به علت وجود چنین پوششی، یکی از قطبهای زنبورداری و همچنین تولید گیاهان دارویی به شمار میآید. همچنین در سالهای اخیر، یک گونه کمیاب گیاهی در سبلان توسط یک گیاهشناس ایرانی به نام «دکتر عزیز جوانشیر» کشف شده که به نام او، «آستاراگالوس همیفاقا عزیزیا» نامگذاری شده است.
منطقه کوهستانی سبلان از سه قله معروف تشکیل شده است که بزرگترین آنها به «سلطان» معروف است. دو قله دیگر به ترتیب «هرم» و «کسری» نام دارند. این کوهستان به موازات جنگلهای ارسباران در امتداد شرقی – غربی کشیده شده است و از جنوب غربی به کوه «بُزقوش» و ارتفاعات سهند مرتبط است.
یکی از نمادهای کوهستان سبلان عقاب است. این نماد برگرفته از سنگی به شکل عقاب در جبهه غربی قله سلطان است. این سنگ که همواره مورد توجه کوهنوردان بوده، تبدیل به نماد این کوهستان شده است. همچنین کوهنوردان سنگهای دیگری را در مسیر خود به شکلهایی از جمله روباه، کبوتر کاکلی و شاه و ملکه سنگی تشبیه کردهاند که به نوعی راهنمای مسیر صعود نیز به شمار میروند.
کوهنوردان بسته به تواناییهای خود مسیرهای مختلفی را در پیش میگیرند. مسیر شمال شرقی مرسوم‌ترین مسیر صعود به سبلان است که به این منظور باید از سه راهی «لاهرود» به سمت آبگرم «قوتورسوئی» ادامه مسیر داد. میتوان از آبگرم تا پناهگاه که در ارتفاع 3100 متری ساخته شده است، از خودروهای مخصوص این مسیر استفاده کرد و بدین ترتیب صعود ساده‌تری را در پیش داشت.
قلعه آتشفشاني سبلان، حدود 5 كيلومتر مربع مساحت دارد كه محفظه آتشفشاني در جنوب شرقي قله و در داخل اين مخروط، درياچه‌اي با محيط بيضي‌شكل به اقطار 195 متر و 80 متر وجود دارد و در رديف درياچه‌هاي آتشفشاني محسوب مي‌شود.
كف اين درياچه از بازالت، آندزيت و تراكيت تشكيل شده است و خود درياچه تقريباً 25 متر پايين‌تر از لبه‌هاي مخروط آتشفشاني است. آب درياچه تنها از طريق بارش برق تأمين مي‌شود و به استثناي فصل تابستان، در تمام فصول سال يخ بسته و منجمد است. درجه حرارت آب از درجه حرارت محيط تبعيت مي‌كند و اين نشان‌دهنده آن است كه آتشفشان سبلان فعاليت حرارتي ندارد. عمق درياچه به شكل قيف بوده و مي‌توان گفت كه هنوز كف درياچه را مشخص نكرده‌اند.
کوه سبلان به لحاظ دارا بودن پتانسیل گردشگری جزو 7 مقصد گردشگری کشور محسوب می شود. در دامنه های سبلان 110 چشمه آبگرم و سرد وجود دارد که برخی آز آنها به آبدرمانی های مدرن تبدیل شده اند.
آبگرم قینرجه با دمای 84 درجه بعنوان گرم ترین، آبگرم قوتور سویی با درجه اسیدی 7/2 بعنوان اسیدی ترین، و آبگرم گاومیش گلی با دبی 65 لیتر بر ثانیه بعنوان پرآب ترین آبگرم شناخته شده اند.
_033.jpg)