شهر فومن در قسمت غربی استان گیلان، حد فاصل مناطق کوهستانی و دشت فومنات و در ارتفاع 27 متری از سطح دریای آزاد واقع شده است. این شهرستان از سمت شمال به شهرستان های صومعه سرا و ماسال، از سمت جنوب به شهرستان طارم علیا در استان زنجان و شهرستان شفت، ازسمت شرق به شهرستان رشت و از سمت غرب به شهرستان خلخال در استان اردبیل محدود می شود. آب و هوای این شهر مانند وضع عمومی استان گیلان معتدل و مرطوب است.
شهرستان فومن دارای دو بخش «سردار جنگل» و «مرکزی»، سه شهر«ماسوله»، «ماکلوان» و «فومن» و شش دهستان است.
در کنار بافت معماریِ سنتیِ شهر توریستی فومن جاذبه های گردشگری آن به پنج بخش طبیعی، تاریخی، مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی تقسیم می شوند. قرارگیری بر سر راه شهر تاریخی و زیبای ماسوله سبب توقف گردشگران زیادی در این شهر شده است. در کنار فعالیت های خدماتی، موقعیت ممتاز طبیعی، وجود منابع آب های سطحی و زیر زمینی، برخورداری از خاک های حاصلخیز و مستعد کشاورزی به ویژه در بخش جلگه و کوهستان، دامپروری، تولید عسل، پرورش ماهی و همچنین صنایع تبدیلی کشاورزی و دامی اقتصاد مردم این شهر را شکل می دهد. برنج کاری، کشت چای و توتون و پرورش کرم ابریشم از فعالیت های اصلی این منطقه به شمار می رود.
اهالی این شهر از دو قوم گیلک و تالش هستند که گیلک ها با زبان گیلکی در نواحی جلگه ای و تالشان نیز با زبان کهن تالشی بیشتر در نواحی کوهستانی و کوهپایه ای به سر می برند. از نظر دیانت و مذهب نیز به جز عده ای اندک از اهل تسنن بقیه شیعه اثنی عشری هستند.