لاک تراشی (چوتاشی و یا کنده کاری روی چوب) ((مازندران))

لاک تراشی (چوتاشی و یا کنده کاری روی چوب) ((مازندران))

لاک تراشی (چوتاشی و یا کنده کاری روی چوب) ((مازندران))

0

چوتاشی یا کنده­ کاری چوب از جمله هنرهای اصیل و بومی سرزمین­ های حاشیه دریای مازندران است. که شامل دو بخش چو و تراش است که در اینجا چو به معنی همان چوب درخت است و تراش هم به معنای تراشیدن به­ کار می­رود. این هنر شباهت زیادی به هنر کنده ­کاری و منبت روی چوب دارد و اغلب برای ساخت ابزار و وسایلی به­ کار می­رود که در زندگی روزمره استفاده دارند.

منابع و تنوع سرشار چوب در جنگل­ های طبرستان (نام قدیمی مازندران)، انگیزه ی ساخت هنرهای چوبی این منطقه را در طول تاریخ فراهم کرده است. هنر چوتاشی در مازندران اغلب برای ساخت ابزار و وسایل زندگی روزمره، مانند کچه (قاشق چوبی )، کترا (ملاق چوبی)، جوله (ظرفی است شبیه به پارچ آب و دارای گردن باریک و دهان گشاد که در اندازه ­های مختلف ساخته می­ شود و در گذشته برای نگهداری شیر و سایر لبنیات استفاده می­ شده است)، لاک (ظرفی چوبی که برای خمیرگیری استفاده می­شود)، کلز (این وسیله چوبی به جای ملاقه برای به­ هم زدن و سردکردن یا به عنوان پیمانه شیر و ماست استفاده می­ شود)، و سایر وسایل کاربرد دارد.

این هنر در گوشه و کنار مناطق مختلف مازندران نظیر نور و چمستان، آمل، بابل، سوادکوه، ساری، بهشهر، نکا و مناطقی از استان گیلان رواج دارد. چوتاشان در تاریخ طبرستان از شهرت و جایگاه ویژه­ ای برخوردار بوده ­اند. و بنا به گفته ی مورخان مردم برای تامین برخی وسایل مورد نیاز خود از چوتاشان، مسگران، حلاجان و خیاطان دوره­گرد یا ثابت در روستاها یا برخی شهرها دعوت می­کردند و آنان را در منزل خود جای می­دادند و تا پایان ساخت وسایل و محصولات سفارش داده شده، از این هنرمندان پذیرایی می­ کردند. این مراسم به ­ویژه چند روز مانده به­ مراسم عروسی، از صفای خاصی برخوردار بوده است. یکی از کاربرد­های چوتاشی در نذورات مردم مازندران بوده است به عنوان مثال چوتاشان اولین یا بهترین محصول خود را وقف مسجد یا امامزاده روستای خود می­کردند و اعتقاد داشتند که با این کار، خیر و برکت وارد زندگی و کارشان می ­شود و یا هنگامی که کسی دعا و خواسته­ اش مستجاب می­شد ظرف لاک­ تراشی شده ­ای را وقف مکانی مقدس می­کرد. از جمله چوب­های مورد استفاده در لاک ­تراشی می­توان از چوب ­هایی چون افرا، شمشاد، راش، بلوط، گردو، زبان­گنجشک، نارون، چنار، ملچ، توسکا، انجیلی و درخت آزاد نام برد.


افزودن دیدگاه جدید